Gaspar Lax

Matemático, filósofo y escritor español

Gaspar Lax (Sariñena, 1487-Zaragoza, 23 de febrero de 1560), fue un filósofo, matemático y escritor español que destacó como príncipe de la lógica,[1]​ y fue llamado príncipe de los Sofistas Parisienses.[2]​ Fue tío de Miguel Servet.[3]

Gaspar Lax
Información personal
Nacimiento 1487
Sariñena (Huesca)
Fallecimiento 23 de febrero de 1560
Zaragoza
Nacionalidad Española
Familia
Padres Gaspar Lax y Leonor de la Cueva
Educación
Educación Estudio Mayor de Zaragoza
Universidad de París
Educado en Universidad de Zaragoza Ver y modificar los datos en Wikidata
Alumno de John Mair Ver y modificar los datos en Wikidata
Información profesional
Ocupación Profesor, matemático, filósofo y escritor
Empleador Universidad de Zaragoza Ver y modificar los datos en Wikidata
Estudiantes Juan Luis Vives, Juan de Celaya, Sancho Carranza de Miranda, Francisco de Borja, Miguel Servet

Biografía editar

Fue uno de los siete hijos del médico Gaspar Lax y de Leonor de la Cueva. La familia se estableció en Sariñena, de donde posiblemente era la mujer, y donde nacieron algunos de sus hijos, como Gaspar, que nació en 1487.[4]

Comenzó su formación en el estudio general de artes de Zaragoza (no fue universidad hasta 1583), y más tarde pasó a la Universidad de París, graduándose en esta última en Filosofía y doctorándose posteriormente en Teología, tras lo que ejerció como profesor de filosofía y matemáticas en el Colegio de Montaigu, donde tuvo por maestro a John Mair. Mantuvo también comunicación con Pedro Ciruelo, y fue profesor de, entre otros, Juan Luis Vives.

Regresó a Zaragoza en 1516 con gran prestigio, y fue contratado en la Universidad Sertoriana de Huesca cobrando 1.000 sueldos jaqueses y recibiendo un trato especial y beneficios adicionales. Allí enseñó artes desde 1516 a 1520, el mismo año en el que se licenció en Teología en esa universidad.[5]​ Hacia 1520 impartió su primera instrucción al niño Francisco de Borja, hijo primogénito del III duque de Gandía, que terminaría siendo canonizado en el siglo XVII.[1]​ El 8 de mayo de 1520, el recién nombrado arzobispo de Zaragoza, Juan de Aragón, lo nombró maestro mayor del Estudio Mayor de Zaragoza, donde impartió clases, entre otros, a Miguel Servet,[6]​ a quien agredió en 1527, por un motivo que se desconoce, firmando la paz a través de un documento.[7]

Continuó en Zaragoza con gran reconocimiento en el mundo académico, en 1559 sufrió una ceguera y problemas de gota, y finalmente falleció 23 de febrero de 1560, después de haber desarrollado una prestigiosa carrera en Francia y España, y haber publicado gran diversidad de obras.[1][8]

Obras editar

  • Insolubilia magistri gasparis lax, 1508, París (imprenta de Antoine Bonnemère).[9]
  • De Syllogismis, 1509, París.[1]
  • Tractatus exponibilitum Propositionum, 1511, París.[1]
  • De Solubilibus et Insolubilibus, 1511, París.[1]
  • De Oppositionibus Propositionum cathegoricarum et earum Aequipollentiis solubilibus, 1511, París.[1]
  • De Impositionibus, 1512, París.[1]
  • Obligationes, 1512, París.[1]
  • Arithmetica speculativa, 1515, París.[1]
  • De proportionibus arithmeticis, 1515, París.[1]
  • Tractatus Summularum, 1521, Zaragoza.[1]
  • Tractatatus Parvorum Logicalium, 1521, Zaragoza.[1]
  • Summa Parvor. Logicalium, 1525, Zaragoza.[1]
  • Quaestiones phisicales, 1527, Zaragoza[1]​ (imprenta de Jorge Coci); los evaluadores la calificaron de gran ingenio y fruto de muchos años de estudio. Dedicada a micer Miguel Donlope.[10]
  • Summa Oppositionum, 1528, Zaragoza.[1]
  • De arte inveniendi medium, 1528, Zaragoza.[1]
  • Summa parvorum logicalium, 1528, Zaragoza (imprenta de Pedro Hardouin,[11]​ reeditada en la misma ciudad en 1532 en la imprenta de Jorge Coci).[12]
  • Summa Syllogismorum Magistri Gasparis aragonensis, 1528, Zaragoza (imprenta de Pedro Hardouin).[13]
  • Praedicabilia, 1529, Zaragoza.[1]
  • Quaestiones in libros Perihermenias et Posteriorum, 1532, Zaragoza.[1]
  • Tractatus Consequentiarum, 1532, Zaragoza (imprenta de Jorge Coci).[14]

Referencias editar

  1. a b c d e f g h i j k l m n ñ o p q r Llin Cháfer, Arturo. «Biografía de Gaspar Lax». Real Academia de la Historia. Consultado el 21 de febrero de 2023. 
  2. González Ancín y Towns, 2017, p. 147.
  3. González Ancín y Towns, 2017, p. 225.
  4. González Ancín y Towns, 2017, p. 139-143.
  5. González Ancín y Towns, 2017, p. 148-150.
  6. González Ancín y Towns, 2017, p. 151.
  7. González Ancín y Towns, 2017, p. 225-231.
  8. González Ancín y Towns, 2017, p. 233.
  9. «Insolubilia magistri gasparis lax». Zaguan - Repositorio Institucional de Documentos. Universidad de Zaragoza. Consultado el 20 de febrero de 2023. 
  10. González Ancín y Towns, 2017, p. 224.
  11. Pedraza Gracia, Manuel José. «Biografía de Pedro Harduin». Real Academia de la Historia. Consultado el 20 de febrero de 2023. 
  12. «Summa parvorum logicalium magistri Gasparis Lax aragonensis». Zaguan - Repositorio Institucional de Documentos. Universidad de Zaragoza. Consultado el 20 de febrero de 2023. 
  13. «Summa Syllogismorum Magistri Gasparis aragonensis». Zaguan - Repositorio Institucional de Documentos. Universidad de Zaragoza. Consultado el 20 de febrero de 2023. 
  14. «Tractatus co_seque_tiarum Magistri Gasparis Lax Aragone_sis». Zaguan - Repositorio Institucional de Documentos. Universidad de Zaragoza. Consultado el 20 de febrero de 2023. 

Bibliografía editar