Cohors VII Lusitanorum equitata

La Cohors VII Lusitanorum equitata fue una unidad auxilia mixta de infantería y caballería del ejército del Imperio Romano del tipo cohors quinquagenaria equitata, cuya existencia está atestiguada desde mediados del siglo I hasta finales del segundo tercio del siglo II.

Cohors VII Lusitanorum equitata
Activa Desde ¿50? hasta el segundo tercio del siglo II.
País Imperio romano
Tipo Cohors quinquagenaria equitata
Función Infantería pesada + caballería ligera
Tamaño Variable. Aprox. 600
Parte de 6 centurias de 80 infantes, dirigidas por sendos centuriones y 4 turmas de 30 jinetes, dirigidas por sendos decuriones, todos a las órdenes de un Praefectus Cohortis
Acuartelamiento Provincia desconocida en el limes del Danubio en el siglo I
Principio del siglo II: Raetia
En 126 Pannonia Inferior
Entre 127 y ¿130? Lambaesis, Numidia
130-c. 160 Pannonia Inferior
Guerras y batallas
  • Operaciones de Adriano en Numidia
    * Guerras contra cuados y marcomanos de Marco Aurelio

Reclutamiento y siglo editar

 
Denario de Claudio I emitido en 48, emperador que ordenó el reclutamiento de la Cohors VII Lusitanorum equitata.

La unidad fue reclutada bajo el imperio de Claudio I en la provincia Lusitania para reforzar las fronteras del Danubio , tal vez en relación con la incorporación del reino del Nórico como provincia romana.

En esta época, a finales del imperio de Claudio I fue dirigida por el Praefectus cohortis Lucio Calpurnio Fabato, cuyo cursus honorum es anterior a la regularización de la carrera ecuestre por Claudio I.[1]​ También en algún momento de la segunda mitad del siglo I fue dirigida por el Praefectus cohortis Quinto Sulpicio Celso.[2]

El siglo II editar

 
Diploma militar de 107 (CIL XVI 55) en el que aparece mencionada la Cohors VII Lusitanorum equiata como parte de la guarnición de Recia.

La cohorte formaba parte de la guarnición de la provincia Raetia el 30 de junio de 107, como atestigua un Diploma militaris.[3]​ Poco después, fue traslada a la provincia Pannonia Inferior, tal y como atestigua un Diploma militaris de 126.[4]​ En 127, por orden de Adriano fue traslada a la provincia Numidia,[5]​ tal vez en relación con la intención de este emperador de visitar la provincia en 128. La unidad fue acuartelada en Lambaesis, base de la Legio III Augusta, lugar en el que están atestiguados el jinete Cayo Julio Fido[6]​ y el soldado Quinto Domicio Sardónico[7]​ y en sus cercanías se documenta la presencia del centurión Marco Licinio Valente.[8]

En 129, la unidad colaboró en la reparación de algúntipo de obra pública en la ciudad de Mascula (Khenchela, Argelia).[9]

Algún tiempo después, fue traslada de nuevo al limes danubiano, a la provincia Pannonia Inferior, donde está atestiguada en un Diploma militaris de 19 de mayo de 135.[10]

Carecemos de documentos que atestigüen la existencia de la unidad en momentos posteriores a 135, por lo que debió ser destruida al principio de las guerras marcomanas, ya bajo Marco Aurelio

Notas editar

  1. CIL V 5267 = AE 2006, 114 = AE 2009, 1761, Como (Italia): L(ucius) Calpurnius L(uci) f(ilius) Ouf(entina) / Fabatus / VIvir IIIIvir i(ure) d(icundo) praef(ectus) fabr(um) / trib(unus) iterum leg(ionis) XXI Rapac(is) / [pr]aef(ectus) cohortis VII Lusitan(orum) / [et] nation(um) Gaetulicar(um) sex / quae sunt in Numidia / [f]lam(en) divi Aug(usti) patr(onus) munic(ipii) / t(estamento) f(ieri) i(ussit)
  2. CIL VI 32934, Roma (Italia): Q(uinto) Sulpicio Q(uinti) f(ilio) / Quir(ina) Celso / praefecto fabrum / praef(ecto) cohor(tis) VII / Lusitanorum praef(ecto) / [-----] / [---]ia[---]te / [----
  3. CIL XVI 55 = CIL III 866, Weissenburg in Bayern (Alemania): Imp(erator) Caesar divi Nervae f(ilius) Nerva Traianus Aug(ustus) / Germanic(us) Dacicus pontif(ex) maximus tri/bunic(ia) potestat(e) XI imp(erator) VI co(n)s(ul) V p(ater) p(atriae) / equitibus et peditibus qui militaverunt in / alis quattuor et cohortibus decem et una{m} / quae appellantur I Hispanorum Auria/na et I Augusta Thracum et I singulari/um c(ivium) R(omanorum) P(ia) F(idelis) et II Flavia P(ia) F(idelis) oo(milliaria) et I Breucorum / et I et II Raetorum et III Bracaraugustano/rum et III Thracum et III Thracum c(ivium) R(omanorum) / et III Brittan{i}norum et III Batavorum / oo(milliaria) et IIII Gallorum et V Bracaraugustano/rum et VII Lusitanorum et sunt in Raeti/a sub Ti(berio) Iulio Aquilino quinis et vicenis / pluribusve stipendiis emeritis dimis/sis honesta missione quorum nomi/na subscripta sunt ipsis liberis poste/risque eorum civitatem dedit et co//nubium cum uxoribus quas tunc ha/buissent cum est civitas iis data aut si/qui caelibes essent cum iis quas postea / duxissent dumtaxat singuli singulas / pr(idie) K(alendas) Iul(ias) / C(aio) Minicio Fundano C(aio) Vettennio Severo co(n)s(ulibus) / alae I Hispanorum Aurianae cui prae(e)st / M(arcus) Insteius M(arci) f(ilius) Pal(atina) Coelenus / ex gregale / Mogetissae Comatulli f(ilio) Boio / et Verecundae Casati fil(iae) uxori eius Sequan(ae) / et Matrullae filiae eius / descriptum et recognitum ex tabula / aenea quae fixa est Romae // Imp(erator) Caesar divi Nervae f(ilius) Nerva Traianus / Augustus Germanic(us) Dacicus pontif(ex) ma/ximus tri/bunic(ia) potestat(e) XI imp(erator) VI co(n)s(ul) V p(ater) p(atriae) / equitibus et peditibus qui militaverunt in / alis quattuor et cohortibus decem et una{m} / quae appellantur I Hispanorum Auriana / et I Augusta Thracum et I singularium c(ivium) R(omanorum) / P(ia) F(idelis) et II Flavia P(ia) F(idelis) oo(milliaria) et I Breucorum et I et II / Raetorum et III Bracaraugustanorum et / III Thracum et III Thracum c(ivium) R(omanorum) et III Bri/tannorum et III Batavorum oo(milliaria) et IIII Gal/lorum et V Bracaraugustanorum et VII / Lusitanorum et sunt in Raetia sub Ti(berio) Iu/lio Aquilino quinis et vicenis pluribus/ve stipendiis emeritis dimissis hones/ta missione quorum nomina subscripta / sunt ipsis liberis posterisque eorum / civitatem dedit et conubium cum uxo/ribus quas tunc habuissent cum est ci/vitas iis data aut si qui caelibes essent / cum iis quas postea duxissent dumta/xat singuli singulas pr(idie) K(alendas) Iul(ias) / C(aio) Minicio Fundano C(aio) Vettennio Severo co(n)s(ulibus) / alae I Hispanorum Aurianae cui prae(e)st / M(arcus) Insteius M(arci) f(ilius) Pal(atina) Coelenus / ex gregale / Mogetissae Comatulli f(ilio) Boio / et Verecundae Casati fil(iae) uxori eius Sequan(ae) / et Matrullae filiae eius / descriptum et recognitum ex tabula ae/nea quae fixa est Romae in muro post / templum divi Aug(usti) ad Minervam // Q(uinti) Pompei Homeri / L(uci) Pulli Verecundi / P(ubli) Cauli Vitalis / P(ubli) Atini Amerimni / C(ai) Tuticani Saturnini / Q(uinti) Apidi Thalli / C(ai) Vettieni Modesti
  4. Tyche-2010-28: [Imp(erator) Caesar divi Traiani Pa]rthici f(ilius) divi / [Nervae nep(os) Traianus Ha]drianus Aug(ustus) / [pont(ifex) max(imus) trib(unicia) potes]t(ate) X co(n)s(ul) III / [equitib(us) et pedit(ibus) qui mili]taver(unt) in alis V / [et cohort(ibus) XII quae app(ellantur)] I Flav(ia) Aug(usta) Brittan(nica) / [oo (milliaria) et I Thrac(um) vet(erana) et I Aug(usta) It]uraeor(um) sagittar(ia) / [et I c(ivium) R(omanorum) et pr(aetoria) c(ivium) R(omanorum) et I Alp(inorum) et I] Mont(anorum) et I Lusit(anorum) et / [I Alp(inorum) et I Britt(onum) mill(iaria) et I] Noric(orum) et I Thrac(um) / [c(ivium) R(omanorum) et II Ast(urum) et Call(aecorum) et III L]usit(anorum) et VII Breu/[cor(um) et VII Lusitan(orum) et sunt] in Pann(onia) [infer(iore) sub // ]ano qui q[uina et vicena item classicis] / sena et vicen[a plurave stipendia meruerunt] / dimiss(is) hon[esta missione quorum nomi]/na subscript[a sunt ipsis liberis posterisq(ue)] / eor(um) civit(atem) d[edit et conub(ium) cum uxorib(us) quas] / tunc hab[uiss(ent) cum est civit(as) iis data aut] / [si qui caelib(es) essent cum iis quas postea duxiss(ent) dumtaxat singuli singulas
  5. Así lo indican los siguientes Diplomata militaris de octubre de 127:
    • RMD V, 368 = AE 2002, 1752 = AE 2005, 1722: [Imp(erator) Caes(ar) divi Traiani Parth(ici) f(ilius) d]ivi Nerv/[ae nepos Traianus Hadrianus Au]g(ustus) pont(ifex) ma/[xim(us) trib(unicia) pot(estate) XI co(n)s(ul) III] / [equ(itibus) et ped(itibus) qui mil(itaverunt) in al(is) II et coh(ortibus) IX] quae app(ellantur) I / [Pann(oniorum) et I Fl(avia?) et I Syror(um) sag(ittariorum?) et I Chalc(idenorum) et I F]l(avia) Afr(orum) et I Fla/[via et II Fl(avia) Afr(orum?) et II His(panorum?) et II Ham(iorum?) et VI] Comm(agenorum) / [et VII Lusit(anorum) et sunt in Africa sub Fabio Catullino // ] / e[x ---] / Flavio Steri[ssae(?) f(ilio) Daco] / et Nattopori f(ilio) [eius et ---] / et Duccidiva[e fil(iae) eius] / descript(um) et recognit(um) [ex tabula aenea quae fixa est] / Romae in muro pos[t templum divi Aug(usti) ad Minervam]
    • RMD V, 373 = AE 2002, 1751: [Imp(erator) Caes(ar) divi Traiani Parthici f(ilius)] / [divi Nervae nep(os) Traianus Hadrianus] / Aug(ustus) pont(ifex) m[ax(imus) trib(unicia) pot(estate) XI(?) co(n)s(ul) III p(ater?) p(atriae?) / [e]quitib(us) et peditib(us) [qui mil(itaverunt) in ala I] / et coh(ortibus) VI quae appel[antur I Fl(avia) et I Chalc(idenorum)] / et II Flav(ia) Afror(um) et II H[isp(anorum) et II Ham(iorum) et] / VI Commagen(orum) et VII Lus[itan(orum) et sunt] in Africa sub Fabio Catu[llino quinis] / et vicen(is) pluribusve stip[endiis emeritis] / dim[i]ssis honesta missio[ne quorum] / nomina subscripta sun[t ipsis liberis] / posterisque eorum civit[atem dedit et] / conubium cum uxoribu[s quas tunc] / habuissent cum [est civitas iis data au]/t si qui caeli[bes essent cum iis quas postea] / [duxissent dumtaxat singuli singulas // [Imp(erator)] Caes(ar) divi Traiani Pa[rthici f(ilius) divi Nervae] / [n]ep(os) Tra< i = E >anus Hadrianu[s Aug(ustus) pont(ifex) max(imus)] / [t]rib(unicia) pot(estate) XI[--- co(n)s(ul) III p(ater?) p(atriae?)] / [eq]u(itibus) et ped(itibus) qui mil(itaverunt) in a[la I et coh(ortibus) VI quae] / [appel(antur) I] Fl(avia) et I Chalc(idenorum) et II Fl(avia) A[fror(um) et II Hisp(anorum)] / [et II] Ham(iorum) et VI Comm(agenorum) et V[II Lusitan(orum) et sunt] / [in A]frica su< b = S > Fab[io Catullino quinis et vi]/[cen(is) pl]ur(ibusve) stip(endiis) eme[r(itis) dim(issis) hon(esta) miss(ione) quorum] / [nomina su]bscripta sun[t
    • AE 2005, 1715: [Imp(erator) Caes(ar) divi T]raiani Parthici f(ilius) divi Nervae / [nepos Traia]nus Hadrianus Aug(ustus) pontif(ex) / [max(imus) trib(unicia) pot(estate)] XI co(n)s(ul) III / [eq(uitibus) et ped(itibus) qui mil(itaverunt) i]n al(is) II et coh(ortibus) IX quae app(ellantur) I Pann(oniorum) / [et I Fl(avia?) et I Syr(orum)] sa(gittariorum) et I Chalc(idenorum) e[t I] Fl(avia) Afr(orum) et I Fl(avia) / [et II Hispan(orum?) et II Fl(avia)] Afr(orum) et II Ha[m(iorum) et VI] Commag(enorum) / [et VII Lusitan(orum) et sunt i]n Afri[ca sub Fa]bio Cat/[ullino quinis et vicenis plur(ibus)ve stipend(iis) emerit(is)] / [dimiss(is) honest(a) mission(e) quor(um) no]m(ina) subscr(ipta) [sunt ipsis] / [liber(is) poster(isque) eor(um) civit(atem) dedit et] con(ubium) cum ux[orib(us)] / [quas tunc hab(uissent) cum est civit(as) iis] data aut [si qui] / [caelib(es) essent cum iis quas post(ea) duxis]s(ent) d[umta]/[xat singulis singulas // // ] / stipend[i](i)s em[eritis dimissis honesta mis]/sione quoru[m nomin]a sub[scripta sunt] / ipsis liberis po[steris]q(ue) eorum [civitatem] / dedit et conubi[um cu]m uxoribu[s quas] / tunc habuissent [cu]m est civi[tas iis da]/ta aut si qui caelibe[s esse]nt cum [iis quas] / postea duxissent d[umta]xat singu[lis sin]/gulas a(nte) d(iem) [--- Id]us Oct(obres) / L(ucio) Aemilio [Iunco Sex(to) Iuli]o Sever[o co(n)s(ulibus)] / Coh(ortis) II C[ommagenorum cui praeest] / L(ucius) Aemiliu[s ---] / [ex ---] / Antonio D[---] / et Antonio f(ilio) eius [et ---] / et Maximae fil(iae) eiu[s ---] / descriptum et r[ecognitum ex tabula] / aenea quae fixa [est Romae in muro] / post templum d[ivi Aug(usti) ad Minervam]
  6. CIL VIII 2887 = CIL VIII 3147, Lambaesis (Argelia): C(aio) Iulio / Fido eq(uiti) / c(o)ho(rtis) VII Lusitan/orum vix(it) an(nos) / XXV per Iulio / Casto fratre
  7. CIL VIII 3101,Lambaesis (Argelia): D(is) M(anibus) s(acrum) / D(ecimo) Domitio / Sardonico / Pol(l)ia Ale{c}xan/dria vixit an/nis LXX fecer/unt Domitiae / patri piissimo / d(is) M(anibus) s(acrum) / Q(uinto) Domitio / polia castris / Sardonico / mil(iti) coh(ortis) VII / Lusitano/rum vixit / annis XVIII / fecerunt / Domitiae / fra[tri de]sid/[erant]iss[i]mo
  8. CIL VIII 10721 = CIL VIII 17631, Zui (Argelia): Marti Aug(usto) / sacrum / M(arcus) Licini/us Valens / ) (centurio) coh(ortis) VII Lu/sitanorum / v(otum) s(olvit) l(ibens) a(nimo)
  9. CIL VIII 10733 = CIL VIII 17673: ----------/ Q(uintus) Fabius Catullinus leg(atus)] / Aug(usti) pr(o) pr(aetore) co(n)s(ul) des(ignatus) / coh(ors) VII Lusita (norum) / s[---]utas restituit
  10. RMD IV, 251 = AE 1999, 1352: Imp(erator) Caesar divi Traiani Parthici f(ilius) divi Nervae / nepos Traianus Hadrianus Aug(ustus) pontif(ex) max(imus) / trib(unicia) pot(estate) XIX co(n)s(ul) III p(ater) p(atriae) / equitib(us) et pedit(ibus) qui militav(erunt) in alis V et coh(ortibus) XIII quae / appell(antur) I < T = I >hr(acum) vet(erana) et I Fl(avia) Aug(usta) Brit(annica) oo(milliaria) et I c(ivium) R(omanorum) et I Aug(usta) Itu(raerorum) / pr(aetoria) c(ivium) R(omanorum) et I Thr(acum) c(ivium) R(omanorum) et I Alp(inorum) et I Nor(icorum) et I Lus(itanorum) / et I Mont(anorum) et I Thr(acum) c(ivium) R(omanorum) et I Britt(onum) oo(milliaria) et II Ast(urum) et Call(aecorum) / et II Aug(usta) Thr(acum) et III Batav(orum) oo(milliaria) et III et VII Lus(itanorum) et sunt in Pannon(ia) infer(iore) sub Nonio Muciano / quin(is) et vicen(is) item classic(is) senis et vicen(is) / pluribusve stipend(iis) emerit(is) dimiss(is) honest(a) / miss(ione) quor(um) nomin(a) subscripta sunt ips(is) liber(is) / posterisq(ue) eorum civit(atem) dedit et conub(ium) cum / uxorib(us) quas tunc habuiss(ent) cum est civit(as) iis / data aut si qui caelib(es) essent cum iis quas / postea duxiss(ent) dumtaxat singuli sin/gulas a(nte) d(iem) XIIII K(alendas) Iun(ias) / M(arco) Aemilio Papo L(ucio) Burbuleio Ligariano co(n)s(ulibus) / alae I Aug(ustae) Brita(nnicae) oo(milliariae) cui prae(e)st / Q(uintus) Porcius Potitus Cadurc(us) / ex gregale / Atresso Ressimari f(ilio) Erav(isco) / descript(um) et recogn(itum) ex tabula aenea quae / fixa est Rom(ae) in muro post templ(um) divi / Aug(usti) ad Minervam // Imp(erator) Caes(ar) divi Traiani Parth(ici) f(ilius) divi Nerv(ae) / nep(os) Trai(anus) Hadrianus Aug(ustus) pont(ifex) max(imus) / trib(unicia) pot(estate) XIX co(n)s(ul) III p(ater) p(atriae) / equ(itibus) et ped(itibus) qui mil(itaverunt) in al(is) V et coh(ortibus) XIII qu(ae) app(ellantur) I / Thr(acum) vet(erana) et I Fl(avia) Aug(usta) Br(itannica) oo(milliaria) et I c(ivium) R(omanorum) et I Aug(usta) Itu(raerorum) / pr(aetoria) c(ivium) R(omanorum) et I Thr(acum) c(ivium) R(omanorum) et I Alp(inorum) et I Nor(icorum) et I Lus(itanorum) et I / Mont(anorum) et I Thr(acum) c(ivium) R(omanorum) et I Britt(onum) oo(milliaria) et II Ast(urum) et Call(aecorum) et II / Aug(usta) Thr(acum) et III Batav(orum) oo(milliaria) et III Lus(itanorum) et VII Lus(itanorum) et sun(t) / in Pan(nonia) infer(iore) sub Nonio Muciano quin(is) / et vic(enis) item cl(assicis) sen(is) et vic(enis) pl(uribusve) stip(endiis) em(eritis) dim(issis) / hon(esta) miss(ione) quor(um) nom(ina) subscr(ipta) sunt ips(is) liber(is) / post(erisque) eor(um) civ(itatem) ded(it) con(ubium) cum uxor(ibus) quas t(unc) / hab(uissent) cum est civ(itas) i(i)s data aut siq(ui) cael(ibes) ess(ent) cum / i(i)s quas pos(tea) du(xissent) dumtax(at) sing(uli) sing(ulas) // XIIII K(alendas) Iun(ias) / Pa< p = D >o Ligariano co(n)s(ulibus) / alae I Aug(ustae) Brit(annicae) oo(milliariae) cui prae(e)st / Q(uintus) Porcius Potitus Cadurc(us) / ex gregale / Atresso Ressimari f(ilio) Erav(isco) // M(arci) Sentili Iasi / T(iti) Flavi Romuli / M(arci) Atei Mopsus / T(iti) Flavi Lauri / Q(uinti) Lolli <F=T>esti / Ti(beri) Iuli Felicis / L(ucius) Equiti Phoebionis

Bibliografía editar

  • Cichorius, "Cohors VII Lusitanorum equitata", RE', IV, Stuttgart 1900, cols. 313-314.
  • J. Spaul, Cohors2: The evidence for and a short history of the auxiliary infantry units of the Imperial roman Army, BAR International Series, nº 841, Oxford 2001, pp. 67-68. ISBN 1-84171-046-6

Véase también editar

Enlaces externos editar