Diferencia entre revisiones de «Castillo de Sibirana»
Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición |
clean up, replaced: armita → ermita (7), Armita → Ermita using AWB |
||
Línea 46:
|}}
'''Castiello de Sibirana''' (u de Sibrana), '''Torres de Sibirana''' (u de Sibrana), u simplament '''Sibirana''' (u Sibrana), ye o nombre por o qualo se conoixen os repuis d'un [[castiello]] d'estilo [[Romanico aragonés|romanico]], d'una [[Ilesia (edificio)|ilesia]] tamién en estilo [[Arquitectura romanica|romanico]] (l'[[
O castiello de Sibirana se troba protechito legalment con a suya declaración como ''[[Bien d'Intrés Cultural]]'' por o [[Gubierno d'Aragón]], estando de propiedat particular, como tota a finca a on se i troba.
Línea 59:
Sindembargo, en o [[sieglo IX]] ya s'heban producido cambeos en a situación politica, un feito relacionato con o cambeo de dinastía en [[Navarra]], y en a nueva situación ya yera menester devantar-ie de fortalezas, castiellos y torres esfensivas que podesen protecher os territorios cristians d'as incursions musulmanas, emplegando-se tamién como punto de partita t'as incursions que fesen os cristians en territorio musulmán.
En iste marco, a prencipios d'o [[sieglo X]], o rei [[Sancho Garcés I de Navarra]] optó por protecher os suyos dominios orientals, en a redolada de [[Sangüesa]], [[val de Roncal]], [[val d'Onsella]] y partes d’a val d'o [[río Aragón]]; ta ixo fació una maniobra intresant, que consistiba en a ocupación d'as tucas (y d'a parte alta d'as mesmas vals) d'as sierras de [[sierra de Santo Domingo|Santo Domingo]] y [[sierra de Sant Chuan d'a Penya|Sant Chuan d'a Penya]], amás d'a [[Guarguera]] (a val d'o [[río Guarga]]), y con ixo podeba amás bloqueyar a posible dentrada d'os musulmans enta zonas occidentals d'o primitivo [[condato d'Aragón]], erichito con centro en o nuclio d'a ciudat de [[Chaca]] y a cuenca alta d'o [[río Aragón]], amás d'a [[val d'Echo]] y a [[val d'Ansó]]. Antiparte, ista maniobra li premitiba tamién evitar a expansión enta o sud d'o condato aragonés, fendo amás presión sobre a mesma ciudad de [[Uesca]], que se trobaba en mans d'os arabes, encara que os suyos chefes teneban tamién buenas relacions con a familia Aznar, titular d'o [[condato d'Aragón]].<ref name="Cobreros">
Asinas, en una linia contina que s'alazetaba en [[Vadoluengo]] (a on hue se troba a [[ilesia de Sant Adrián de Vadoluengo]], a o canto de [[Sangüesa]]), se devantoron entre l'anyo [[905]] y l'anyo [[925]] os castiellos de [[Castiello de Royta|Royta]], '''Sibirana''', [[castiello de Uncastiello|Uncastiello]] (en l'actual villa [[Uncastiello|homonima]]), [[castiello de Luesia|Luesia]] (en [[Luesia]]), [[castiello de Biel|Biel]] (en [[Biel]]) y [[torre]]s fortificatas u [[torraza]]s en quantos atros lugars, como [[Agüero]], [[Castiello de Sos d'ol Rei Catolico|Sos]],
Sindembargo, seguntes diz [[José Luis Aramendía]],<ref name="Aramendía">{{es}} José Luis Aramendía: ''El románico en Aragón. V. Cuencas del Aragón y el Arba'' ISBN 84-932742-7-5, Ediciones Leyere. S. L. ([[Zaragoza]]), [[2003]], 290 pachinas.</ref> recullindo o que se diz en a obra ''El nacimiento del arte románico en Aragón'', d'E. Lorente, F. Galtier y García Guatas, o castiello de Sibirana fue conquiesto por o rei [[Sancho Garcés I de Navarra]] en l'anyo [[921]]. Fácil que se tracte en realidat d'una reconquiesta u mesmo d'a conquiesta d'una torre islamica anterior sobre a quala se devantó l'actual castiello, torre que habría estato conquiesta por os [[Banu Qasi]] en [[891]] seguntes bellas fuents.<ref name="CastillosAragón">{{es}} [http://www.castillosdearagon.es/index.php?sec=6&fort=650 ''Castillo de Sibirana''] en www.castillosdearagon.es.</ref>
Línea 89:
As dos [[torre]]s que conforman o castiello, construitas en estilo [[Romanico aragonés|romanico]], amanixen de frent a o canto mesmo d'o camín que cosiran, devantatas dencima d'una penya a on ye imposible de puyar-ie por a suya versant sud, encara que se accede con muita facilidad dende a suya versant norte.
Ta aproveitar millor a configuración orichinal d'o puesto, o lienzo sud d'a torre oriental se troba devantato parcialment en un nivel inferior a o nivel d'a torre occidental,
As torres son en perfecto estato de conservación exterior, conservando encara mesmo quantas d'as suyas [[almena]]s.
Línea 107:
En a frontera oriental d'a torre occidental se puet veyer una puerta de dentrada con [[arco de meyo punto]], con una piedra tallata de gran tamanyo que cumple funcions de [[dintel]], y tamién una ventana en a suya parte superior, en a quala se hi puet veyer tamién os foratos ta devantar-ie superestructuras en fusta.
Cal parar cuenta que denguna d'as torres tién uberturas en a suya frontera norte, por dos motivos diferents. D'una man, ye dende o norte d'a on en plegan os [[viento]]s fríos d'o norte, o dito [[cierzo]], que en a comarca d’as [[Cinco Villas]] gosa plegar en velocidatz amanatas a os 100
Sindembargo, no ha plegato dica hue o [[lienzo]] que uniba as dos torres, ni tampoco as posibles edificacions exteriors d'o castiello, encara que sí que se conservan bellos repuis de [[paret]]z baixo as partes inferiors d’a torre occidental, fácil que ta reforzar a impenetrabilidat d'a edificación esfensiva.
=== A ilesia romanica de Santa Quiteria ===
A o norte d'o conchunto, se troba una ampla plaza, podendo-se-ie acceder en bordeyando o castiello por a suya parte occidental. De l'atro canto d'ixa mena de plaza natural, bi ha una edificación moderna y, inmediatament dezaga, un chicot pueyo, que hue ye de raso cubierto de vechetación, y sobre o qualo se devanta una chicota ilesia, a dita [[
Ista ilesia, fácil que coetania d'o castiello, ye tamién construita en estilo [[Arquitectura romanica|romanico]], estando ornamentalment una construcción muit simpla. José Luis Aramendía diz que ye de prencipios d’o [[sieglo XIII]], decindo tamién que s'encluye en o subestilo d'o [[romanico chaqués]].
L'
L'
A parte mas treballata de l'
En a suya frontera oriental bi ha nomás que una sola [[finestra]], tamién en [[arco de meyo punto]], estando a suya función a de dotar a l'interior d'o edificio d'una minima iluminación.
A dentrada a l’interior de l'
=== O lugar ===
| |||