Lucio Calpurnio Pisón (cónsul 1 a. C.)

Lucio Calpurnio Pisón o Pisón el Augur (en latín, Lucius Calpurnius Piso) fue un senador romano de finales del siglo I a. C. y comienzos del siglo I, que desarrolló su cursus honorum bajo los imperios de Augusto y Tiberio.

Lucio Calpurnio Pisón
Información personal
Nacimiento Siglo I a. C. Ver y modificar los datos en Wikidata
Fallecimiento 24 Ver y modificar los datos en Wikidata
Familia
Padre Cneo Calpurnio Pisón Ver y modificar los datos en Wikidata
Información profesional
Ocupación Político y militar Ver y modificar los datos en Wikidata
Cargos ocupados

Familia editar

Miembro de la familia de los Calpurnios Pisones, una de las ramas de la importante gens plebeya de los Calpurnios, era hijo de Cneo Calpurnio Pisón, cónsul sufecto en 23 a. C. y hermano de Cneo Calpurnio Pisón, cónsul ordinario en 7 a. C. y gobernador de Siria enfrentado con Germánico.

Carrera política editar

Su primer cargo conocido es la pertenencia al importante colegio sacerdotal romano de los augures. En 1 a. C. fue elegido consul ordinarius.[1]​ En algún momento entre 5 y 12 fue procónsul de la provincia romana de Asia.

En 16, en una sesión del Senado en la que Tiberio se encontraba presente, denunció abiertamente la corrupción y relajación de las costumbres imperantes en la Urbe, amenazando con autoexiliarse de Roma, y sólo fue detenido por los ruegos de Tiberio y de sus parientes, mientras que Pisón Augur no dudó en ordenar el procesamiento ante el Senado de Urgulania, extraña amiga y protegida de su madre Livia, obligando a Tiberio a ejercer de abogado defensor de aquella y a Livia a abonar la fianza exigida a su protegida.[2]​ En este caso disintió de la opinión de Gayo Asinio Galo, contribuyendo al permanente enfrentamiento entre Galo y Tiberio.[3]

En 20 fue uno de los defensores de su hermano Cneo Calpurnio Pisón, acusado del asesinato del popular sobrino del princeps Germánico.[4]

Al final de su vida, en 24, Tiberio, que nunca olvidaba a aquellos que se le habían opuesto en algún momento, ordenó a Quinto Veranio que lo acusase de delito de maiestate, levantando la falsedad de que usaba venenos y portaba ordinariamente armas, aunque la muerte natural le salvó de esta ignominia.[5]

Matrimonio y descendencia editar

Estaba casado con Estatilia, hija del importante general de Augusto, Tito Estatilio Tauro, con quien tuvo una hija llamada Calpurnia, que aparece dedicando una inscripción a la Fortuna[6]​ y otra a la Bona Dea[7]​ en la provincia romana de Dalmacia.

Referencias editar

  1. CIL V 3257, Verona (Italia): Magistri / M(arcus) Licinius M(arci) f(ilius) Pusillio / Sex(tus) Vipsanius M(arci) f(ilius) Clemens / Q(uintus) Cassius C(ai) f(ilius) Niger / ministri / Blandus C(ai) Afini Asclae ser(vus) / Murranus P(ubli) Clodi Turpionis ser(vus) / Auctus M(arci) Fabrici Hilari ser(vus) / compitum refecerunt tectum / parietes allevarunt valvas / limen de sua pecunia Laribus dant / Cosso Cornelio Lentulo L(ucio) Pisone Augure co(n)s(ulibus)
  2. Tácito, Ann. II, 34: Inter quae L. Piso ambitum fori, corrupta iudicia, saevitiam oratorum accusationes minitantium increpans, abire se et cedere urbe, victurum in aliquo abdito et longinquo rure testabatur; simul curiam relinquebat. commotus est Tiberius, et quamquam mitibus verbis Pisonem permulsisset, propinquos quoque eius impulit ut abeuntem auctoritate vel precibus tenerent. haud minus liberi doloris documentum idem Piso mox dedit vocata in ius Vrgulania, quam supra leges amicitia Augustae extulerat. nec aut Vrgulania optemperavit, in domum Caesaris spreto Pisone vecta, aut ille abscessit, quamquam Augusta se violari et imminui quereretur. Tiberius hactenus indulgere matri civile ratus, ut se iturum ad praetoris tribunal, adfuturum Vrgulaniae diceret, processit Palatio, procul sequi iussis militibus. spectabatur occursante populo compositus ore et sermonibus variis tempus atque iter ducens, donec propinquis Pisonem frustra coercentibus deferri Augusta pecuniam quae petebatur iuberet. isque finis rei, ex qua neque Piso inglorius et Caesar maiore fama fuit. ceterum Vrgulaniae potentia adeo nimia civitati erat ut testis in causa quadam, quae apud senatum tractabatur, venire dedignaretur: missus est praetor qui domi interrogaret, cum virgines Vestales in foro et iudicio audiri, quotiens testimonium dicerent, vetus mos fuerit.
  3. Tácito, Ann. II 35: Res eo anno prolatas haud referrem, ni pretium foret Cn. Pisonis et Asinii Galli super eo negotio diversas sententias noscere. Piso, quamquam afuturum se dixerat Caesar, ob id magis agendas censebat, ut absente principe senatum et equites posse sua munia sustinere decorum rei publicae foret. Gallus, quia speciem libertatis Piso praeceperat, nihil satis inlustre aut ex dignitate populi Romani nisi coram et sub oculis Caesaris, eoque conventum Italiae et adfluentis provincias praesentiae eius servanda dicebat. audiente haec Tiberio ac silente magnis utrimque contentionibus acta, sed res dilatae.
  4. Tácito, Ann. III, 11: Atque interim Drusus rediens Illyrico, quamquam patres censuissent ob receptum Maroboduum et res priore aestate gestas ut ovans iniret, prolato honore urbem intravit. post quae reo L. Arruntium, P. Vinicium, Asinium Gallum, Aeserninum Marcellum, Sex. Pompeium patronos petenti iisque diversa excusantibus M'. Lepidus et L. Piso et Livineius Regulus adfuere, arrecta omni civitate, quanta fides amicis Germanici, quae fiducia reo; satin cohiberet ac premeret sensus suos Tiberius. haud alias intentior populus plus sibi in principem occultae vocis aut suspicacis silentii permisit.
  5. Tácito, Ann. IV, 21, 1-3: Actum dehinc de Calpurnio Pisone, nobili ac feroci viro. is namque, ut rettuli, cessurum se urbe ob factines accusatorum in senatu clamitaverat et spreta potentia Augustae trahere in ius Vrgulaniam domoque principis excire ausus erat. quae in praesens Tiberius civiliter habuit: sed in animo revolvente iras, etiam si impetus offensionis languerat, memoria valebat. Pisonem Q. Granius secreti sermonis incusavit adversum maiestatem habiti, adiecitque in domo eius venenum esse eumque gladio accinctum introire curiam. quod ut atrocius vero tramissum; ceterorum, quae multa cumulabantur, receptus est reus neque peractus ob mortem opportunam.
  6. AE 1949, 199 = AE 1961, 301, Caska (Croacia): [Genio(?)] insulae / [---] Fortunae / Conservatrici / Potenti / Calpurnia L(uci) Pisonis auguris / filia Cn(aei) Pisonis neptis / d(onum) d(edit)
  7. AE 1949, 199 = AE 1964, 270, Pag (Croacia): B(onae) d(eae) dom(inae) Heiae A[ug(ustae)] / triumphali terrae / marisq(ue) dominatric[i] / conservatrici / mentiumque bo[n]arum / ac remediorum potenti / deae bene iudicanti / [C]alpurnia L(uci) Pisonis aug(uris) f(ilia) / Cn(eaei) Pisonis nep[o]tis / d(onum) d(edit)

Bibliografía editar

  • Munzer, "L. Calpurnius Piso augur" 74) RE vol. III, 1, Stuttgart, 1897, col. 1383.
  • Der Neue Pauly, vol. II, Stuttgart, 1999, col. 947.


Predecesor:
Augusto XIII y Marco Plaucio Silvano
Cónsul del Imperio Romano
junto con Coso Cornelio Léntulo

1 a.C.
Sucesor:
Cayo César y Lucio Emilio Paulo