Rosa María Sardà

actriz, humorista, presentadora y directora teatral española

Rosa Maria Sardà i Tàmaro (Barcelona, 30 de julio de 1941 - ib., 11 de junio de 2020)[3]​ fue una actriz, humorista, presentadora y directora teatral española. Comenzó como actriz cómica, registro que en los últimos años combinó con el de intérprete dramática en español y en catalán.

Rosa María Sardà
Información personal
Nombre de nacimiento Rosa Maria Sardà i Tàmaro Ver y modificar los datos en Wikidata
Nombre en catalán Rosa Maria Sardà Ver y modificar los datos en Wikidata
Nacimiento 30 de julio de 1941 Ver y modificar los datos en Wikidata
Barcelona (España) Ver y modificar los datos en Wikidata
Fallecimiento 11 de junio de 2020 Ver y modificar los datos en Wikidata (78 años)
Barcelona (España) Ver y modificar los datos en Wikidata
Causa de muerte Linfoma Ver y modificar los datos en Wikidata
Nacionalidad Española
Familia
Pareja Josep Maria Mainat (1970-2002)
Hijos Pol Mainat Sardà
Información profesional
Ocupación Directora de teatro, comediante, presentadora de televisión, actriz de teatro, actriz de cine y actriz Ver y modificar los datos en Wikidata
Años activa 1969-2020
Premios artísticos
Premios Goya Mejor actriz de reparto
¿Por qué lo llaman amor cuando quieren decir sexo? (1993)
Sin vergüenza (2001)[1]
Otros premios Medalla de Oro de la Academia de las Artes y las Ciencias Cinematográficas de España (2010)[2]
Premio Málaga (2010)
Premio Max (2015)

Biografía editar

Nacida en Barcelona, Sardà pertenecía a una familia de personas del espectáculo: estuvo casada con el también actor Josep Maria Mainat, miembro del trío cómico La Trinca, y era hermana mayor del periodista Javier Sardà.[4]​ Tuvo tres hermanos más, de los cuales uno falleció por la enfermedad del sida en el año 1980.[5]​ Tuvo un hijo actor, Pol Mainat,[6]​ con el que coincidió en Abuela de verano.

De formación autodidacta, Rosa María empezó a hacer teatro de aficionados en el barrio de Horta. En 1962 pasó al teatro profesional, al incorporarse a la compañía de Dora Santacreu y Carlos Lucena, con la obra Cena de matrimonios, de Alfonso Paso y, de esta misma compañía, pasó a la de Alejandro Ulloa y, posteriormente, también a la de Pau Garsaball, con la obra En Baldiri de la Costa.

Con posterioridad, dio el salto al campo televisivo: en 1975 protagoniza Una vella, coneguda olor, basada en la obra de Josep Maria Benet, y 1979 presenta el programa Festa amb Rosa Maria Sardà. Debuta en el mundo cinematográfico con El vicario de Olot, de Ventura Pons.

Destacó en el cine en los últimos años de la década de 1980, época en la que participó en películas como Moros y cristianos (1987), de Luis García Berlanga,[4]​ y en programas para televisión en España como Olé tus vídeos y Ahí te quiero ver, donde además de presentar, elaboró y supervisó los guiones y dirigió e interpretó los diferentes sketches,[7]​ hizo su primer papel dramático en Madre coraje y sus hijos de Brecht en el Centro Dramático Nacional (Madrid, 1986)[8]​ e hizo su debut como directora de teatro con Ai carai! (1989), comedia del dramaturgo Josep Maria Benet.[9]

En la década de 1990 trabajó con Fernando Colomo en El efecto mariposa, con Ventura Pons en Caricias y Amigo/Amado, con Francesc Betriu en La duquesa roja y con Fernando Trueba en La niña de tus ojos, siendo candidata al Premio Goya a la mejor interpretación femenina de reparto, premio que ganaría dos veces por ¿Por qué lo llaman amor cuando quieren decir sexo?, de Manuel Gómez Pereira, y Sin vergüenza, de Joaquín Oristrell.[1]

Además, fue maestra de ceremonias de los Premios Goya en tres ocasiones, en 1993, 1998 y 2001 y reapareció como presentadora al final de la Gala de 2009 y 2010.

En sus últimos años de carrera estuvo más ligada al teatro, donde destacan varios papeles como el de la doctora Vivan Bearing en Wit (2004), de Margaret Edson y en La casa de Bernarda Alba (2009), de Federico García Lorca, interpretando el papel de Poncia junto a Nuria Espert.

Con todo, siguió participando en filmes tan reconocidos como Todo sobre mi madre (1999) de Pedro Almodóvar, Te doy mis ojos (2003) de Icíar Bollaín y Ocho apellidos catalanes (2015) de Emilio Martínez-Lázaro.

En 2017 renunció a la Cruz de Sant Jordi,[10]​ que le había concedido la Generalidad de Cataluña en 1994.[11]

Falleció en Barcelona el 11 de junio de 2020 a los 78 años a causa de un cáncer linfático que padecía desde 2014.[12]

Filmografía editar

Teatro editar

Lista de las obras, según IMDb[13]

  • (1965) "Cena de matrimonios", de Alfonso Paso.
  • (1965) "En Baldiri de la costa", de Joaquim Muntanyola. Dir. Francisco Díaz.
  • (1967) "El rellotge", de Joan Brossa. Dir. Carlos Lucena.
  • (1968-1969) "El meu marit té una turca", de Rafael Richart. Dir. Rafael Richart.
  • (1968) "Vent de garbí i una mica de por", de Maria Aurèlia Capmany. Dir. Josep Anton Codina.
  • (1969) "El món per un forat", de Joan Mas. Dir. Antoni Chic.
  • (1969) "No juegues con el amor... en primavera", de Rafael Richart. Dir. Rafael Richart.
  • (1969-1970) "Aquell atractiu que es diu 'El Knack' o qui no té grapa no engrapa", de Ann Jeliscoe. Dir. Ventura Pons.
  • (1970) "Tot enlaire", de Jaume Picas. Dir. Jaume Picas.
  • (1970) "Casada con dos vivos", de Riveiruele y Santana.
  • (1971) "Noies perdudes en el paradís", de Antoni Ribas. Dir. Antoni Ribas.
  • (1971) "Trincar i riure", de Jaume Picas. Dir. Salvador Mel·lo.
  • (1971) "El clarinete", de Ronald Kindler. Dir. Ramiro Basconte.
  • (1972) "Xauxa... un musical jove!", De Jaume Picas and La Trinca. Dir. Mario Gas.
  • (1972) Tributo a: "Un pobre diable", de Xavier Regàs. Dir. Joan Borràs.
  • (1972) "L'auca del senyor Llovet", de Jordi Teixidor. Dir. Ventura Pons.
  • (1973) "Berenàveu a les fosques", de Josep M. Benet i Jornet. Dir. Josep M. de Sagarra.
  • (1973-1974) "Mort de Gana Show", de La Trinca, Florenci Foix, M. Aurèlia Campmany, Jaume Vidal Alcover y Jordi Teixidor. Dir. Joan German Schroeder.
  • (1973) "La pereza", de Ricardo Talesnik. Dir. Sergi Schaaff.
  • (1974) "Tartan dels micos contra l'estreta de l'Ensanche", de Terenci Moix y La Trinca. Dir. Terenci Moix.
  • (1974) "Los hijos del Sol", de Maxim Gorky. Dir. Esteve Polls.
  • (1975) "El criat de dos amos", by Carlo Goldoni. Dir. Esteve Polls.
  • (1976) "Roses roges per a mi", de Sean O'Casey. Dir. Just Segarra, Francesc Nel·lo y Josep Montanyès.
  • (1976) "Terra baixa", de Àngel Guimerà. Dir. Ricard Salvat.
  • (1976) Tributo a: "Homenatge a García Lorca".
  • (1977) "Lucrècia Borja", de Josep Anton Codina. Dir. Josep Anton Codina.
  • (1978) "Sopa de pollastre amb ordi", de Arnold Wesker. Dir. Josep Montanyès.
  • (1978) "Esperando a Godot", de Samuel Beckett. Dir. Vicente Sáinz de la Peña.
  • (1979) "Rosa i Maria", de Bertolt Brecht, Miquel Martí i Pol, Terenci Moix, D. Villán y Ireneusz Iredynsky. Dir. Lluís Pasqual.
  • (1979) Actuación especial: "1ª Festa Urbana de Barcelona". Dir. Pierre Roca y Fede Sardà.
  • (1979) "Quan la ràdio parlava de Franco o Vides de plexiglàs", de Josep Maria Benet i Jornet y Terenci Moix. Dir. Joan Ollé.
  • (1979) "Descripció d'un paisatge", de Josep M. Benet i Jornet. Dir. Joan Ollé.
  • (1980) 'El balcó', de Jean Genet. Dir. Lluís Pasqual.
  • (1980) Benefit Gala: "Festival a favor de La Sal".
  • (1980-1981) "Una estona amb la Sardà", de Terenci Moix y Rosa M. Sardà. Dir. Lluís Pasqual.
  • (1982) "Duet per a un sol violí", de Tom Kempinski. Dir. Lluís Pasqual.
  • (1982-1983) "Yo me bajo en la próxima ¿y usted?", De Adolfo Marsillach. Dir. Adolfo Marsillach.
  • (1982) Tributo a: Lluís Nonell.
  • (1982) Actuación especial: "La poesia i la cançó per la pau".
  • (1985) "Madre Coraje y sus hijos", de Bertolt Brecht. Dir. Lluís Pasqual.
  • (1989) Dirección de "Ai, carai!", de Josep M. Benet i Jornet.
  • (1989) Tributo a: "Paraula de poeta: Feliu Formosa". Dir. Josep Montanyès.
  • (1992) "L'hostal de la Glòria", de Josep Maria de Sagarra. Dir. Josep Montanyès.
  • (1992) Gala benéfica: "Yo también puedo tener sida".
  • (1994) Dirección de "Fugaç", de Josep M. Bernet i Jornet.
  • (1994) Dirección de "Shirley Valentine", de Willy Russell.
  • (1996) Dirección de "El visitant", de Eric-Emmanuel Schmitt.
  • (1998) Actuación especial: "Brecht X Brecht: 1898-1998". Dir. Mario Gas.
  • (1999) Codirección de "Cantonada Brossa".
  • (2000) "Olors", de Josep Maria Benet i Jornet. Dir. Mario Gas.
  • (2004-2006) "Wit", by Margaret Edson. Dir. Lluís Pasqual.
  • (2007) "Tres Dramolette", de Thomas Bernhard. Dir. Carme Cané.
  • (2008) Tributo a: "Homenaje a Fernando Fernán Gómez". Dir. Mario Gas.
  • (2008) Dirección "Petó públic", de Àngel Burgas.
  • (2009) "La casa de Bernarda Alba", de Federico García Lorca. Dir. Lluís Pasqual.
  • (2011-2012) "Sagarra dit per Rosa M. Sardà", de Josep Maria de Sagarra. Dir. Carme Cané.
  • (2012-2013) Actuación especial: "Cartes impertinents", de Maria Aurèlia Capmany. Dir. Pau Carrió.
  • (2012-2013) "Dubte", de John Patrick Shanley. Dir. Sílvia Munt.
  • (2012) Co-Autora de "Mgogoro", de Matías Feldman, Carol López y Jaume Policarpo. Dir. Mentidera Teatre.
  • (2012) Tributo a: "Pavlovsky. 50 anys a l'escenari".
  • (2013) Codirección de "L'accident", de Carme Cané.
  • (2013) "TV i misèria de la II Transició", de Albert Boronat y Carme Portaceli. Dir. Carme Portaceli (voz).
  • (2013) Tributo a: "10 anys recordant Miquel Martí i Pol". Dir. Josep Maria Mestres.
  • (2014-2015) "El caballero de Olmedo", de Lope de Vega. Dir. Lluís Pasqual.
  • (2014) Actuación Especial: "Love for Shakespeare", de William Shakespeare. Dir. Lluís Pasqual. Teatre Lliure, BCN.
  • (2015) "CrecEnUnSolDéu", by Stefano Massini. Dir. Lluís Pasqual.
  • (2016) Actuación especial: "De Damasc a Idomeni".
  • (2017) Lectura: "El ferrer de tall", de Frederic Soler. Dir. Lluís Pasqual.
  • (2018) Lectura: "Bérénice", de Jean Racine. Dir. Lluís Pasqual.
  • (2019) Dirección de "CredoinunsolODIO", de Stefano Massini.

Televisión editar

Discografía editar

  • Xauxa, (Edigsa, 1972)
  • Bestiari, (Edigsa, 1972)
  • Festa amb Rosa Mª Sardà, (Ariola, 1979)
  • Dones, flors i violes, (Puput!, 1980)

Premios y candidaturas editar

Premios Goya
Año Categoría Película Resultado Ref.
1993 Mejor interpretación femenina de reparto ¿Por qué lo llaman amor cuando quieren decir sexo? Ganadora [1]
1998 Mejor interpretación femenina de reparto La niña de tus ojos Candidata
2001 Mejor interpretación femenina de reparto Sin vergüenza Ganadora
Premios Fotogramas de Plata
Año Categoría Película/TV/Montaje Resultado Ref.
1982 Mejor labor teatral Duet per a violí
Yo me bajo en la próxima, ¿y usted?
Candidata [14]
1984 Mejor intérprete de televisión Ahí te quiero ver Candidata
1993 Mejor actriz de cine La fiebre del oro Finalista
2003 Mejor actriz de teatro Wit Ganadora
2005 Mejor actriz de televisión Abuela de verano Candidata
Premios de la Unión de Actores
Año Categoría Película/TV/Montaje Resultado Ref.
1998 Mejor interpretación secundaria de cine La niña de tus ojos Candidata [14]
1999 Mejor interpretación de reparto de cine Todo sobre mi madre Candidata
2001 Mejor interpretación de reparto de cine Sin vergüenza Ganadora [15]
2005 Mejor actriz protagonista de televisión Abuela de verano Candidata [16]
2009 Mejor actriz protagonista de teatro La casa de Bernarda Alba Ganadora [17]
Medallas del Círculo de Escritores Cinematográficos
Año Categoría Película Resultado Ref.
2001 Mejor actriz secundaria Sin vergüenza Candidata [14]
Premios de la Academia de la Televisión de España
Año Categoría TV Resultado Ref.
2001 Mejor interpretación femenina Las amargas lágrimas de Petra von Kant Candidata [14]
2002 Mejor interpretación femenina Una pareja abierta Candidata
Premios TP de Oro
Año Categoría TV Resultado Ref.
1984 Mejor presentadora Ahí te quiero ver Ganadora [14]
Premios Butaca
Año Categoría Película/Montaje Resultado Ref.
1997 Mejor actriz catalana de cine Actrices (ex aequo) Ganadora [14]
1998 Mejor actriz catalana de cine Caricias Candidata
2002 Mejor actriz catalana de cine A mi madre le gustan las mujeres Candidata
2004 Mejor actriz catalana de teatro Wit Ganadora
2009 Mejor actriz catalana de teatro La casa de Bernarda Alba Candidata
2013 Premio Butaca Honorífico - Ganadora [18]
Premios Max
Año Categoría Montaje Resultado Ref.
2005 Mejor actriz protagonista Wit Ganadora [19]
2009 Mejor actriz protagonista La casa de Bernarda Alba Candidata [20]
2015 Max de Honor - Ganadora [21]
Premios del Cine Europeo
Año Categoría Película Resultado Ref.
2001 Premio Jameson del público a la mejor actriz europea Anita no pierde el tren Candidata [14]
Festival de Cine de España de Toulouse
Año Categoría Película Resultado Ref.
2010 Violette d'Or a la mejor actriz La vida empieza hoy (ex aequo) Ganadora [22]
Otros premios y candidaturas
Premios por su trayectoria

Referencias editar

  1. a b c «Premios Goya: protagonistas - Rosa Maria Sardà». Fotogramas. Consultado el 18 de junio de 2010. 
  2. a b «Medalla de Oro para Rosa María Sardà». El País. 8 de julio de 2010. Consultado el 8 de julio de 2010. 
  3. Catalunya, eldiario es. «Muere la actriz Rosa Maria Sardà a los 78 años». eldiario.es. Consultado el 11 de junio de 2020. 
  4. a b «Rosa María Sardá, Premio Málaga SUR del Festival de Cine». Diario Sur. 5 de marzo de 2010. Consultado el 18 de junio de 2010. 
  5. Eyre, Pilar (20 de enero de 2002). «Éste es el tercer Sardá». El Mundo. Consultado el 18 de junio de 2010. 
  6. «Pol Mainat». IMDb. Consultado el 12 de junio de 2020. 
  7. MASCORT, Cuca (2 de diciembre de 1986). «Rosa María Sardà prepara nuevos programas de Ahí te quiero ver». El País. Consultado el 18 de junio de 2010. 
  8. HARO TECGLEN, Eduardo (7 de febrero de 1986). «Un relato sin emoción». El País. Consultado el 11 de junio de 2020. 
  9. ANTÓN, Jacinto (3 de octubre de 1989). «Rosa María Sardà». El País. Consultado el 18 de junio de 2010. 
  10. a b Coixet, Isabel (19 de noviembre de 2017). «Rosa y Sant Jordi». El País. Consultado el 18 de noviembre de 2017. 
  11. «Rosa María Sardà devuelve la Cruz de Sant Jordi». La Vanguardia. Consultado el 22 de julio de 2018. 
  12. «Muere Rosa María Sardá a los 78 años». El Mundo. Consultado el 11 de junio de 2020. 
  13. «Lista completa de obras de teatro interpretadas por Rosa Maria Sardà.»
  14. a b c d e f g «Awards for Rosa Maria Sardà». Internet Movie Database. Consultado el 20 de junio de 2010. 
  15. «XI Edición PREMIOS 2001». Unión de Actores. Archivado desde el original el 11 de enero de 2012. Consultado el 18 de junio de 2010. 
  16. «Manuel Alexandre, Carmelo Gómez y Adriana Ozores optan entre otros a los XV Premios Unión de Actores». El Mundo. 30 de marzo de 2006. Consultado el 18 de junio de 2010. 
  17. «XIX Gala de Premios Unión de Actores». Unión de Actores. Archivado desde el original el 31 de mayo de 2010. Consultado el 18 de junio de 2010. 
  18. «Rosa María Sardà, Premio Butaca honorífico». La Vanguardia. Consultado el 28 de noviembre de 2018. 
  19. «Premios Max - Palmarés». Premios Max. Archivado desde [http://www.premio smax.com/dyn/conoce_los_premios_max/palmares/ficha_candidato.php?id_seccion=15&id_candidato=5977 el original] el 22 de diciembre de 2015. Consultado el 20 de junio de 2010. 
  20. «Ganadores de la 13ª EDICIÓN (2010) de los Premios Max de las artes escénicas». Premios Max. Archivado desde el original el 27 de junio de 2012. Consultado el 20 de junio de 2010. 
  21. «Copia archivada». Archivado desde el original el 24 de septiembre de 2015. Consultado el 30 de marzo de 2015. 
  22. Palmarés del Festival Cinespaña 2010 Archivado el 16 de mayo de 2016 en Wayback Machine.: en conjunto con Pilar Bardem, María Barranco, Sonsoles Benedicto y Mariana Cordero.
  23. R. M. (3 de junio de 2001). «Anita no pierde el tren, triunfadora en Peñíscola». ABC. Consultado el 20 de junio de 2010. 
  24. «La actriz Rosa Maria Sardà recibe esta noche el Premio Málaga»
  25. «Rosa María Sarda, Miguel Rellán y María Pagés, galardonados por la AISGE Archivado el 22 de diciembre de 2015 en Wayback Machine
  26. «Rosa Maria Sardà, Gaudí de Honor 2016 por su «carácter y personalidad»». abc. Consultado el 18 de noviembre de 2017. 

Enlaces externos editar