Lucio Funisulano Vetoniano

cónsul «suffectus» de la Antigua Roma en el año 78

Lucio Funisulano Vetoniano (en latín: Lucius Funisulanus Vettonianus; ¿?- c. †98) fue un senador romano que vivió en el siglo I y desarrolló su carrera política bajo los imperios de Nerón, Vespasiano, Tito, Domiciano, Nerva y Trajano.

Lucio Funisulano Vetoniano
Información personal
Nacimiento Siglo I Ver y modificar los datos en Wikidata
Fallecimiento 98 Ver y modificar los datos en Wikidata
Información profesional
Cargos ocupados

Carrera política editar

Natural de la colonia Forum Popilii en la Regio VIII Emilia de Italia, conocemos su larga carrera a través de dos inscripciones, una procedente de su localidad de origen y otra dedicada por el ordo decurionis del municipio de Andautonia en Panonia, del que fue patrono, cuyos textos se desarrollan de la siguiente forma:

A[1]

[L(ucius) Funisulanu]s L(uci) f(ilius) A[n]i(ensi) Vettonianus co(n)s(ul)
[VIIvir epulonum s]odalis Aug(ustalis) proco(n)s(ul) provinc(iae) A[f]ricae
[leg(atus) Aug(usti) pr(o) pr(aetore) provi]nc(iae) D< a = E >lmatiae item provinc(iae) Pannoniae
[item Moesiae sup]er(ioris) curator aquarum curator viae Ae[mil(iae)] praet(or) 4
[trib(unus) pleb(is) praef(ectus) aera]ri(i?) quaes[t(or) prov(inciae) Sic(iliae)] trib(unus) mil(itum) leg(ionis) VI Victr(icis) IIIv[ir capit(alis)]

B[2]

L(ucio) Funisulano
L(uci) f(ilio) Ani(ensi) Vettoniano
trib(uno) mil(itum) leg(ionis) VI Vict(ricis) quaes
tori provinciae Siciliae 4
trib(uno) pleb(is) praet(ori) leg(ato) leg(ionis) IIII
Scythic(ae) praef(ecto) aerari(i) Satur
ni curatori viae Aemiliae co(n)s(uli)
VIIvir(o) epulonum leg(ato) pro pr(aetore) 8
provinc(iae) Dalmatiae item pro
vinc(iae) Pannoniae item Moesiae
superioris donato [[ab]]
[[Imp(eratore) Domitiano Aug(usto) Germani]] 12
[[co]] bello Dacico coronis IIII
murali vallari classica aurea
hastis puris IIII vex(il)lis IIII
patrono 16
d(ecreto) d(ecurionum)

Vetoniano empezó su cu cursus honorum como triunviri capitalis dentro del vigintivirato a comienzos del imperio de Nerón, para pasar a servir a continuación como tribuno laticlavio en la Legio VI Victrix en su base de Legio en la provincia Tarraconense.

Su primera magistratura regular fue la cuestura, que desempeñó asignado al procónsul de la provincia senatorial Sicilia, para desempeñar al volver a Roma, sucesivamente, las magistraturas senatoriales canónicas de Tribuno de la Plebe y Pretor, está última hacia el año 60. Ya con rango pretorio, fue nombrado legado de la Legio IV Scythica, recién traslada desde la provincia Moesia a la provincia Siria para combatir en la Guerra romano-parta de Gneo Domicio Corbulón. El mando le fue otorgado a Vetoniano en 62, cuando la legión fue asignada a la provincia Capadocia y a su nuevo gobernador Lucio Junio Cesenio Peto, participando en la desastrosa campaña emprendida por este en 62,[3]​ que culminó con la humillante derrota romana en la Batalla de Rhandeia.

Al igual que Cesenio Peto, este pésimo desempeño militar no influyo en su carrera y, de vuelta a Roma, fue nombrado por Nerón, sucesivamente, prefecto del Aerarium Saturni, el tesoro del estado romano, curador de la vía Emilia y curator aquarum, encargado de supervisar el funcionamiento de la red de acueductos que abastecía de agua potable a la Urbe, puesto que desempeñó entre los años 69 y 70, ya que Frontino no lo cita expresamente en su obra sobre los acudeuctos de Roma,[4]​ tal vez porque fue nombrado por Galba u Otón durante el turbulento año de los cuatro emperadores.

En 78, bajo Vespasiano, fue nombrado consul suffectus para el nundinum de julio a octubre de ese año[5]​ y fue admitido en el colegio sacerdotal de los VII viros epulones, encargado de supervisar los aspectos materiales del culto religioso público del estado romano. Al año siguiente, en 79, fue nombrado gobernador de la provincia de Dalmacia, mando que desempeñó hasta 83.

Domiciano nombró a Vetoniano gobernador de la importante provincia Panonia, guarnecida por cuatro legiones, en el periodo 84-85.[6]​ A finales de 86, con la guerra dacia ya declarada, Domicano dividió la provincia Moesia en dos y nombró a Vetoniano primer gobernador de la nueva provincia Moesia Superior, combatiendo exitosamente durante las campañas de los años 87 y 88, lo que condujo a la victoria romana en la batalla de Tapae, recibiendo los dona militaria consistentes en las coronas vallaris, muralis, classica (naval) y aúrea, cuatro vexilla y cuatro hastas puras o lanzas decoradas.

Su carrera culminó con el nombramiento de procónsul de la mucho más tranquila provincia África en el periodo 91-92. De vuelta a Roma, fue nombrado sodal Augusti, al cargo del culto imperial. En la Urbe, dedicó sus últimos años a sus labores religiosas hasta su fallecimiento en el año 98, ya bajo el imperio de Trajano, aunque cuando éste sucedió a Nerva, todavía cumplía sus funciones religiosas en el colegio de los Epulones.[7]​ Fue enterrado en una tumba en Tusculum la vía Latina, de donde procede su epitafio.[8]

Descendencia editar

Vetoniano tuvo dos hijos, uno adoptivo, Tito Pomponio Mamiliano Rufo Antistiano Funisulano Vetoniano, consul suffectus en el año 100, bajo Trajano,[9]​ y una hija, Funisulana Vettula, que contrajo matrimonio con Gayo Tetio Africano, Prefecto de Egipto en el año 82.[10]

Notas editar

  1. CIL XI 571 = AE 1946, 205 = AE 1992, 602 = SupIt 10-FP, 1 = AE 2015, 61, Forlimpopoli (Italia)
  2. CIL III 4013 (p 1746) = AIJ 479 = IDRE 2, 271 = AE 2010, 1239 = AE 2015, 498a = AE 2015, 661, Scitarjevo (Croacia).
  3. Tácito, Ann. XV,7,1: Sub idem tempus legati Vologaesis, quos ad principem missos memoravi, revertere inriti bellumque propalam sumptum a Parthis. nec Paetus detrectavit, sed duabus legionibus, quarum quartum Funisulanus Vettonianus eo in tempore, duodecimam Calavius Sabinus regebant, Armeniam intrat tristi omine.
  4. Frontino, De Aqued. 102: Cum perduxerimus rem ad initium curatorum, non est alienum subiungere qui post Messalam huic officio ad nos usque praefuerint. Messalae successit Planco et Silio cos. Ateius Capito. Capitoni C. Asinio Pollione C. Antistio Vetere cos. Tarius Rufus. Tario Servio Cornelio Cethego L. Visellio Varrone consulibus M. Cocceius Nerva, divi Nervae avus, scientia etiam iuris inlustris. Huic successit Fabio Persico L. Vitellio cos. C. Octavius Laenas. Laenati Aquila Iuliano et Nonio Asprenate consulibus M. Porcius Cato. Huic successit post mensem Ser. Asinio Celere A. Nonio Quintiliano consulibus A. Didius Gallus. Gallo Q. Veranio et Pompeio Longo cos. Cn. Domitius Afer. Afro Nerone Claudio Caesare IIII et Cosso Cossi f. consulibus L. Piso. Pisoni Verginio Rufo et Memmio Regulo consulibus Petronius Turpilianus. Turpiliano Crasso Frugi et Laecanio Basso consulibus P. Marius. Mario Luccio Telesino et Suetonio Paulino cos. Fonteius Agrippa. Agrippae Silio et Galerio Trachalo cos. Albius Crispus. Crispo Vespasiano III et Cocceio Nerva cos. Pompeius Silvanus. Silvano Domitiano II Valerio Messalino consulibus Tampius Flavianus. Flaviano Vespasiano V Tito III consulibus Acilius Aviola. Post quem imperatore Nerva III et Verginio Rufo III consulibus ad nos cura translata est.
  5. CIL XIV 4276, Gallicano nel Lazio (Italia): Mutae t[utelae(?) ---] / sancti[ssimae ---] / sa[crum ---] / Hortens[iae ---] / Euno[eae ---] / Ti(berius) Claud[ius ---] / Flor[us ---] / coniugi c[arissimae] / dominae d[ulcissimae] / indulgen[tissimae] / piissim[ae bonae] / animae locu[pleti (?)----] / candidis[simae] / simplici[ssimae] / iucund[issimae] / excellen[tissimae] / bene mere[nti omni] / bono dign[issimae] / cum qua vixi bo[nam vitam] / complurib[us annis] // secura facta est V Idus Oc[t(obres) sepulta ---] / Corellio et Vettoniano co(n)s(ulibus) co[niugis iussu ei] / ara dedicata est Nonis Mais cae[----- //------ ]tat[---] / [---]r[------
  6. Diplomas militares de 84 y 85:
    • CIL XVI 30, Bad Deutsch-Altenburg (Austria): Imp(erator) Caesar divi Vespasiani f(ilius) Domitianus / Augustus Germanicus pontifex maximus / tribunic(ia) potestat(e) III imp(erator) VII p(ater) p(atriae) co(n)s(ul) X / equitibus et peditibus qui militant in alis / quinque et cohortibus decem et tribus / quae appellantur I civium Romanorum / et I et II Ar(a)vacorum et Frontoniana et Si/liana et I Noricorum et I Britannica et I / Montanorum et I Lusitanorum et I et I et II / Alpinorum et II Hispanorum et III Thracum / et V Gallorum et V Callaecorum Lucen/sium et VI Thracum et VIII Raetorum et / sunt in Panno(nia) sub L(ucio) Funisulano Vettonia/no qui quina et vicena stipendia // aut plura meruerant quorum no/mina subscripta sunt ipsis liberis pos/terisque eorum civitatem dedit et conu/bium cum uxoribus quas tunc habuis/sent cum est civitas iis data aut si qui / caelibes essent cum iis quas postea du/xissent dumtaxat singuli singulas / a(nte) d(iem) III Nonas Sept(embres) / C(aio) Tullio Capitone Pomponiano Plotio Firmo / C(aio) Cornelio Gallicano co(n)s(ulibus) / cohort(is) I Montanorum cui prae(e)st / Nipius Aquila / pediti / Dasio Dasentis f(ilio) Dalmat(ae) / descriptum et recognitum ex tabula ae/nea quae fixa est Romae in Capitolio // Imp(erator) Caesar divi Vespasiani f(ilius) Domitianus / Augustus Germanicus pontifex maximus / tribunic(ia) potestat(e) III imp(erator) VII p(ater) p(atriae) co(n)s(ul) X / equitibus et peditibus qui militant in alis / quinque et cohortibus decem et tribus quae / appellantur I civium Romanorum et I et II / Ar(a)vacorum et Frontoniana et Siliana / et I Noricorum et I Britannica et I Mon/tanorum et I Lusitanorum et I et I et II / Alpinorum et II Hispanorum et III Thracum / et V Gallorum et V Callaecorum Lucensi/um et VI Thracum et VIII Raetorum et / sunt in Panno(nia) sub L(ucio) Funisulano Vet/toniano qui quina et vicena stipendia aut / plura meruerant quorum nomina sub/scripta sunt ipsis liberis posterisque eorum / civitatem dedit et conubium cum uxoribus / quas tunc habuissent cum est civitas iis data / aut si qui caelibes essent cum iis quas postea / duxissent dumtaxat singuli singulas / a(nte) d(iem) III Nonas Sept(embres) / C(aio) Tullio Capitone Pomponiano Plotio Firmo / C(aio) Cornelio Gallicano co(n)s(ulibus) / cohort(is) I Montanorum cui prae(e)st / Nipius Aquila / pediti / Dasio Dasentis f(ilio) Dalmat(ae) / descriptum et recognitum ex tabula aenea / quae fixa est Romae in Capitolio post the/sarium veterem // P(ubli) Atini Rufi / Q(uinti) Muci Augustalis / C(ai) Lucreti Modesti / C(ai) Iuli Modesti / C(ai) Iuli Clementis / L(uci) Sesti Maximi / Q(uinti) Iuni Syllae / P(ubli) Corneli Verecundi
    • CIL XVI 31, Beleg (Hungría): Imp(erator) Caesar divi Vespasiani f(ilius) Domitianus / Augustus Germanicus pontifex maximus / tribunic(ia) potestat(e) IIII imp(erator) VIIII co(n)s(ul) XI / censoria potestat(e) p(ater) p(atriae) / iis qui militaverunt equites et pedites in alis / sex et cohortibus decem et quinque quae ap/pellantur I civium Romanorum et I et II / Ar(a)vacorum et Frontoniana et Praetoria et / Siliana et I et I Montanorum et I Noricorum / et I Britannica mil{l}iaria et I Brittonum / mil{l}iaria et I et I Alpinorum et I Lusitano/rum et II Asturum et Callaecorum Lucensium et V Gallo/rum et VI Thracum et VII Breucorum et VIII / Raetorum et sunt in Pannonia sub L(ucio) Funisu/lano Vettoniano quinis et vicenis // pluribusve stipendiis emeritis dimissis / honesta missione quorum nomina sub/scripta sunt ipsis liberis posterisque eorum / civitatem dedit et conubium cum uxoribus / quas tunc habuissent cum est civitas iis data / aut si qui caelibes essent cum iis quas postea / duxissent dumtaxat singuli singulas / Nonis Septembr(ibus) / D(ecimo) Aburio Basso Q(uinto) Iulio Balbo co(n)s(ulibus) / cohort(is) I Lusitanorum cui prae(e)st / C(aius) Cisso C(ai) f(ilius) Ste(llatina) Honoratus / ex pedite / Frontoni Sceni f(ilio) Iaso / descriptum et recognitum ex tabula aenea / quae fixa est Romae in Capitolio // Imp(erator) Caesar divi Vespasiani f(ilius) Domitianus / Augustus Germanicus pontifex maximus / tribunic(ia) potestat(e) IIII imp(erator) VIIII co(n)s(ul) XI / censoria potestat(e) p(ater) p(atriae) / iis qui militaverunt equites et pedites in alis / sex et cohortibus decem et quinque quae ap/pellantur I civium Romanorum et I et II / Ar(a)vacorum et Frontoniana et Praetoria / et Siliana et I et I Montanorum et I Norico/rum et I Britannica mil{l}iaria et I Britto/num mil{l}iaria et I et I Alpinorum et I Lu/sitanorum et II Asturum et Callaecorum Lucensi/um et V Gallorum et VI Thracum et VII Breuco/rum et VIII Raetorum et sunt in Pannonia / sub L(ucio) Funisulano Vettoniano quinis et / vicenis pluribusve stipendiis emeritis / dimissis honesta missione quorum nomina / subscripta sunt ipsis liberis posterisque eo/rum civitatem dedit et conubium cum uxori/bus quas tunc habuissent cum est civitas iis / data aut si qui caelibes essent cum iis quas pos/tea duxissent dumtaxat singuli singulas / Nonis Septembr(ibus) / D(ecimo) Aburio Basso Q(uinto) Iulio Balbo co(n)s(ulibus) / cohort(is) I Lusitanorum cui prae(e)st / C(aius) Cisso C(ai) f(ilius) Ste(llatina) Honoratus / ex pedite / Frontoni Sceni f(ilio) Iaso / descriptum et recognitum ex tabula aenea quae / fixa est Romae in Capitolio in basi columnae parte / posteriore quae est secundum Iovem Africum // C(ai) Iuli Longini / Q(uinti) Caecili Victoris / C(ai) Iuli Valentis / Sex(ti) Elei Pudentis / P(ubli) Valeri Rufi / L(uci) Caecili Flacci / C(ai) Iuli Severi
  7. Así lo indica AE 1936, 95 = AE 2007, 106, Roma (Italia): Iovem Epulonem / M(arcus) Licinius Honoratus cala(tor) / Pactumei Rufi / L(ucius) Novius Eutactus calator / Funisulani Vettoniani / C(aius) Iulius Silani lib(ertus) Acanthus / calator eiusdem / L(ucius) Caecilius Thalamus calator / Pompei Gemini / honore usi sua pecunia posuerunt // Dedicat(um) V K(alendas) Iun(ias) / Imp(eratore) Caesare Nerva Traiano Aug(usto) / Germanico II / C(aio) Pomponio Pio co(n)s(ulibus)
  8. AE 1913, 224 = AE 1992, 238, Grottaferrata (Italia): L(uci) Funisu[lani] / Vetton[iani]
  9. CIL VII 164 = RIB I, 445, Chester (Reino Unido): Fortunae Reduci / [A]esculap(io) et Saluti eius / libert(i) et familia / [T(iti)] P[o]mponi T(iti) f(ilii) Gal(eria) Mamilian[i] / Rufi Antistiani Funisulan[i] / Vetton[i]ani leg(ati) Aug(usti) / d(onum) d(ederunt)
  10. CIL III 35 = AE 2015, 661, Luxor (Egipto): Funisulana Vettulla / C(ai) Tetti Africani praef(ecti) Aeg(ypti) / uxor audi Memnonem / pr(idie) Id(us) Febr(uarias) hora I s(emis) / anno I Imp(eratoris) Domitiani Aug(usti) / cum iam tertio venissem

Bibliografía editar

  • PIR2 F-570.
  • F. Cenerini, “L. Funisulanus Vettonianus: un forlimpopolese illustre?”, Atti e Memorie Bolonia, 49, 1998, pp. 19-29.
  • Mireille Corbier, L'aerarium saturni et l'aerarium militare. Administration et prosopographie sénatoriale, École Française de Rome, Roma, 1974, p. 81.
  • Werner Eck, "Jahres- und Provinzialfasten der senatorischen Statthalter von 69/70 bis 138/139", Chiron, 12, 1982, pp. 302-314.
  • Paul Gallivan, "The Fasti for A. D. 70-96", Classical Quarterly, 31, 1981, pp. 203 y 214.
  • E. Groag, "Funisolanus 2)", RE, vol. VII- 1, Stuttutgart, 1910, cols. 301-305.
  • Rudolf Hanslik,"Funisolanus 1)", Der Kleine Pauly (KlP), vol II, Stuttgart, 1967, col. 639.
  • R. H. Rodgers, "Curatores Aquarum", Harvard Studies in Classical Philology, 86, 1982, pp. 177-178.
  • Bengt E. Thomasson, Fasti Africani. Senatorische und ritterliche Amtsträger in den römischen Provinzen Nordafrikas von Augustus bis Diokletian, Skrifter utgivna av svenska institutet i Rom / Acta instituti romani regni sueciae, vol. 4, LIII, Paul Åström, Estocolmo, 1996, pp. 47-49. ISBN 91-7042-153-6

Enlaces externos editar


Predecesor:
Décimo Junio Novio Prisco y Lucio Ceyonio Cómodo
Cónsul suffectus del Imperio romano
junto con Quinto Corelio Rufo

julio a octubre de 78
Sucesor:
Sexto Vitulasio Nepote y Quinto Articuleyo Peto I
Predecesor:
Tito Atilio Rufo
Gobernador de la provincia romana de Panonia
84-85
Sucesor:
Lucio Neracio Prisco
Predecesor:
Creación de la provincia
Gobernador de la provincia romana de Moesia Superior
86-88
Sucesor:
Lucio Tetio Juliano
Predecesor:
Lucio Pompeyo Vopisco Gayo Arruncio Catelio Céler
Procónsul de la provincia romana de África
91-92
Sucesor:
(..) Asprenate