Marco Estacio Prisco

Marco Estacio Prisco Licinio Itálico (en latín: Marcus Statius Priscus Licinius Italicus) fue un militar y senador romano que vivió en el siglo II, y desarrolló su cursus honorum bajo los reinados de Adriano, Antonino Pío, y Marco Aurelio. Fue cónsul ordinario en el año 159 junto con Lucio Ticio Plaucio Quintilo, y gobernador de varias provincias, entre ellas la de Britania alrededor del año 161.

Marco Estacio Prisco
Información personal
Nombre en latín Marcus Statius Priscus Licinius Italicus Ver y modificar los datos en Wikidata
Nacimiento Siglo IIjuliano Ver y modificar los datos en Wikidata
Fallecimiento Siglo IIjuliano Ver y modificar los datos en Wikidata
Causa de muerte Peste Ver y modificar los datos en Wikidata
Información profesional
Ocupación Político, oficial militar y militar Ver y modificar los datos en Wikidata
Cargos ocupados
Rango militar Legado romano Ver y modificar los datos en Wikidata

Origen y carrera ecuestre editar

Posiblemente era oriundo de Dalmacia, donde los nombres Statius y Priscus eran habituales. Perteneció al ordo equester,[1]​ y comenzó su carrera en el año 132 como Praefectus cohortis de la Cohorte IV Lingonum en Britania. A continuación, según el cursus honorum ecuestre, fue Tribuno militar de la Legio III Gallica enviada a Judea para reprimir la Rebelión de Bar Kojba entre los años 132 y 135. Por su participación en la campaña fue condecorado por el emperador Adriano con un vexillum o estandarte de caballería.

Fue posteriormente tribuno de la legión X Gemina y tribuno de la I Adiutrix, ambas estacionadas en Pannonia Superior, en Vindobona (Viena, Austria) y Aquinqum (Budapest, Hungría), respectivamente. Por último, su carrera militar de caballero culminó como praefectus del Ala Praetoria. Su carrera civil ecuestre posterior empezó como procurador en la provincia Galia Narbonense.

Promoción al Senado y carrera senatorial editar

Gracias al favor imperial, fue promocionado por Antonino Pío al Senado y elegido, sucesivamente, Cuestor, Tribuno de la Plebe y Pretor.

Al adquirir el rango pretorio, comandó la Legio XIV Gemina en Pannonia Superior y la Legio XIII Gemina en Dacia. Entre los años 157 y 158 desempeñó el cargo de gobernador de esta última provincia,[2]​ tras lo que accedió al consulado en el año 159.[3]​ Finalizado el consulado tuvo a su cargo la supervisión del río Tíber, tanto sus orillas y como las aguas residuales de la ciudad.[4]

Entre los años 160 y 161 fue gobernador de Moesia Inferior.[5]​ En ese último año murió el emperador Antonino Pío y Estacio Prisco fue enviado a Britania como gobernador.[6]​ No se tienen mayores noticias de su gobierno, por demás breve, excepto que habría sido inducido por sus tropas a proclamarse emperador aprovechando las dificultades de Marco Aurelio, a lo que se negó terminantemente.[7]

En el año 162 fue trasladado con urgencia a Capadocia para reemplazar en el mando a Marco Sedacio Severiano, quien había sido derrotado y muerto por Vologases IV de Partia en la desastrosa batalla de Elegeia. Participó de la posterior guerra contra el Imperio Parto, como asesor del coemperador Lucio Vero junto a otros generales de renombre como Gayo Avidio Casio y Publio Marcio Vero, en el curso de la cual tomó la antigua capital de Armenia, Artashat e instala en su trono a un protegido de Roma, Sohaemus de Armenia.

Finalmente Prisco desaparece de los registros históricos poco después de la finalización de la guerra parta, por lo que o murió o se retiró de la vida pública.

Fue considerado un hombre de honor, de gran capacidad tanto en el mando militar y también en el manejo de los asuntos provinciales, en los que alcanzó una extraordinaria experiencia.[8]

Descendencia editar

Tuvo una hija, casada con Lucio Fufidio Polión, cónsul ordinario en el año 166. También tuvo hijos, y Marco Estacio Longino, gobernador de Mesia Inferior hacia el año 217, era probablemente uno de sus descendientes. Mucho después de su muerte, su recuerdo todavía fue celebrado en la familia de su biznieta, Fufidia Clementiana.[9]

Notas editar

  1. Para su cursus honorum CIL VI 1523, Roma (Italia): [M(arco) Stati]o M(arci) f(ilio) Cl(audia) Prisco / [L]icinio Italico leg(ato) Augustorum / pr(o) pr(aetore) prov(inciae) Cappadociae leg(ato) Aug[g(ustorum)] / pr(o) pr(aetore) prov(inciae) Brit{t}anniae leg(ato) Aug[g(ustorum)] / pr(o) pr(aetore) prov(inciae) Moesiae super(ioris) curato[ri] / alvei Tiberis et cl(o)acarum urbis c[o(n)s(uli)] / leg(ato) Aug(usti) prov(inciae) Daciae leg(ato) leg(ionis) XIII G(eminae) P(iae) F(idelis) leg(ato) leg(ionis) / [X]IIII Gem(inae) Martiae Victricis sacerdoti Titiali / [Fl]aviali pr(aetori) inter cives et peregrinos tr(ibuno) pl(ebis) quaes[t(ori)] / proc(uratori) Aug(usti) XX(vicesimae) hereditatium prov(inciarum) Narbone(n)s(is) et Aquita[n(icae)] / [p]r(aefecto) eq(uitum) alae I pr(aetoriae) c(ivium) R(omanorum) trib(uno) mil(itum) leg(ionis) I Adiutr(icis) P(iae) F(idelis) et leg(ionis) X G(eminae) P(iae) [F(idelis)] / [e]t leg(ionis) [III] Gallicae praef(ecto) coh(ortis) IIII Lingonum vexillo mi[litari] / [d]onato a divo Hadriano in expeditione Iudaic[a] / Q(uintus) Cassius Domitius Palumbus
  2. Inscripciones:
    • CIL III 940 = IDR 3-3, 241 = AE 1971, 386a, Aiud (Rumanía): Nymphis Aug(ustis) / pro salute / Imp(eratoris) Caes(aris) Titi / Ael(i) Hadr(iani) Anto/nini Aug(usti) Pii p(atris) p(atriae) / M(arcus) Statius Pris/cus leg(atus) Aug(usti) p[r(o) pr(aetore)] / v(otum) s(olvit) l(ibens) m(erito)
    • CIL XVI 108 = IDR 1, 16, Cristesti (Rumanía): Imp(erator) Caes(ar) divi Hadria[ni f(ilius) di]vi Traia/ni Parth(ici) n(epos) divi Ne[rvae] pron(epos) T(itus) Ae/lius Hadrianus Anton[i]nus Aug(ustus) Pius / p(ontifex) m(aximus) tr(ibunicia) pot(estate) XXI imp(erator) II co(n)s(ul) IV p(ater) p(atriae) / eq(uitibus) et ped(itibus) q(ui) m(ilitaverunt) in al(is) II[I] e[t] co[h(ortibus) I]I[I] et [v]ex(illariis) q(ui) / sunt cum Maur(is) gent(ilibus) in Dacia super(iore) / et sunt sub Statio Prisco leg(ato) XXV stip(endiis) / emer(itis) dim(issis) hon(esta) miss(ione) quor(um) nom(ina) sub/scr(ipta) sunt civ(itatem) Rom(anam) qui eor(um) non hab(erent) / ded(it) et con(ubium) cu[m ux]or(ibus) quas tunc hab(uissent) / cum est civ(itas) i(i)s data aut cum i(i)s quas / post(ea) duxis(sent) dumtaxat singulis // a(nte) d(iem) VIII Id(us) Iul(ias) / Fabiano et Basso co(n)s(ulibus) / alae I Gal(lorum) et Bospor(anorum) cui pr[ae(e)st] / Licinius Nigrinus / ex gregale / Heptapori Isi f(ilio) Bes[so] / [descriptum et recognitum // Imp(erator) Caes(ar) divi Hadriani f(ilius) divi Tra/iani Parthic(i) nep(os) divi Nervae pron(epos) / T(itus) Aelius Hadrianus Antoninus Aug(ustus) Pius / pont(ifex) max(imus) tr(ibunicia) pot(estate) XXI imp(erator) II co(n)s(ul) IV p(ater) p(atriae) / equit(ibus) et pedit(ibus) qui milit(averunt) in alis III / quae appel(lantur) I Batav(orum) |(miliaria) et I Hisp(anorum) Campag(onum) / et I Gall(orum) et Bospor(anorum) et coh(ortibus) I Thrac(um) sag(ittaria) / et IV Hisp(anorum) et I Aug(usta) Itur(aeorum) et vex(illariis) Afric(ae) / et Mau[r(etaniae)] et Caes(ariensis) qui sunt cum Maur(is) / gentilib(us) in Dacia super(iore) et sunt / sub Statio Prisco leg(ato) quinq(ue) et vi/gint(i) stip(endiis) emer(itis) dimiss(is) hon< e = I >sta / mission(e) quor(um) nomin(a) subscripta / sunt civitat(em) Roman(am) qui eorum non / [ha]ber(ent) dedi[t] et conub(ium) cum uxoribus / [qua]s tunc habuis(sent) cum est civitas i(i)s / [data] aut cum i(i)s quas postea duxiss(ent) / [dum]taxat singulis a(nte) d(iem) VIII Id(us) Iul(ias) / Servilio Fabiano Q(uinto) Iallio Basso co(n)s(ulibus) / alae I Gallor(um) et Bospor(anorum) cui prae(e)st / Licinius Nigrinus / ex gregale / Heptapori Isi f(ilio) Besso / descript(um) et recognit(um) ex tabul(a) aerea / quae fixa est Romae in muro post / templ(um) divi A[u]g(usti) ad Minervam // M(arci) Servili Getae / L(uci) Pulli Chres(i)m[i] / M(arci) Sentili Iasi / Ti(beri) Iuli Fel[icis] / C(ai) Belli Urb[3] / C(ai) Pomponi Stat[iani] / P(ubli) Ocili Pris[ci]
  3. Así lo demuestran lñas inscripciones:
    • CIL III 1061 = IDR 3-5-1, 185 = AE 2006, 1107 = AE 2010, 1376, Alba Iulia (Rumanía): I(ovi) O(ptimo) M(aximo) / et Consessui deo/rum dearumque / pro salute imperii / Romani et virtute leg(ionis) XIII G(eminae) sub M(arco) Statio / Prisco consule de/signato demonstr(antibus) / ipsis aquas aperien/das per L(ucium) Aurelium / Trophimum po/nente[m] signum Io/vis et aram p(ecunia) s(ua) f(ecit)
    • CIL VI 307, Roma (ITalia): Idibus Nove(mbribus) / Quintil< l = I >o / et Prisco co(n)s(ulibus) // Herculi Conser< v = B >atori / A(ulus) Sergius / Megalensis / curator II / sociis cultor(ibus) / Larum et imag(inum) / August(orum) dedit
    • CIL VI 338 = CIL VI 30740, Roma (Italia): Numini domus Aug(ustae) / sacrum Herculi salutari / quod factum est sodalic(io) horr(eariorum) Galban(orum) cohort(ium) / A(ulus) Cornelius Aphrodisius quinquenn(alis) / aediculam novam a solo sodalibus suis pecunia / sua donum dedit / dedicavit K(alendis) Iuni(i)s Quintillo et Prisco co(n)s(ulibus)
    • CIL VI 857 = IG XIV 01264 = AE 1977, 15 = AE 1994, 104 = AE 2003, 12, Roma (Italia): "GR" // Loc(us) adsign(atus) a C(aio) Aelio / [Serv]illiano Maximo / cur(atore) aed(ium) sacr(arum) et op(erum) pub(licorum) ded(icata?) / [---] Sept(embres) Quintillo et Prisco / co(n)s(ulibus) // "GR"
    • CIL IX 5823, Osimo (Italia): Aesculapio et Hygiae / sacrum / C(aius) Oppius C(ai) l(ibertus) Leonas / VIvir et Aug(ustalis) / honoratus in tribu / Cl(audia) patrum et liberum / clientium et adcensus / patroni sanctissimis / communicipibus suis d(onum) d(edit) / quorum dedicatione / singulis decurionibus / oo(denarios) III Augustalibus oo(denarios) II et / colonis cenam dedit / l(ocus) d(atus) d(ecreto) d(ecurionum) // Dedicati(o) Idib(us) Ianuar(iis) Plautio Quintil< l = I >o et / Statio Prisco co(n)s(ulibus)
  4. Curador alvei Tiberis et riparum et cloacarum Urbis.
  5. RMD I, 55 = AE 1972, 657, Konya (Turquía): [I]mp(erator) Caes(ar) divi Hadriani f(ilius) divi Traiani / Part(hici) nep(os) divi Nervae pron(epos) T(itus) Aelius Ha/drianus Antoninus Aug(ustus) Pius pont(ifex) / max(imus) trib(unicia) pot(estate) XXIV imp(erator) II co(n)s(ul) IV p(ater) p(atriae) / equitib(us) et peditibus qui milit(averunt) in al(is) / II quae appell(antur) I Cl(audia) nova miscell(anea) et / Gallor(um) Flavian(a) et coh(ortibus) X V Gallor(um) et / Pann(oniorum) et V Hisp(anorum) et I Montanor(um) et I / Antioch(iensium) sag(ittariorum) et I Cret(um) et III Campes/tr(is) et II Gall(orum) et III Britt(onum) vet(eranorum) et I Aug(usta) / Lusitan(orum) et I Pann(oniorum) vet(eranorum) et sunt in / Moesia super(iore) sub Statio Prisco / leg(ato) quinq(ue) et viginti stipend(iis) / emerit(is) dimiss(is) honest(a) mission(e) quor(um) nomin(a) subscript(a) sunt / civitat(em) Roman(am) qui eor(um) non ha/ber(ent) ded(it) et conub(ium) cum uxorib(us) quas / tunc habuiss(ent) cum est civit(as) is dat(a) / aut eum is quas postea duxiss(ent) dum/tax(at) singulis a(nte) d(iem) VI Id(us) Febr(uarias) / M(arco) Annio Libone Q(uinto) Numisio iuniore c(o)ns(ulibus) / coh(ors) V Hispanor(um) cui prae(e)st / Pacideius Carpianus / ex decurione / Volsingo Gai f(ilio) Dard(ano) / descript(um) et recognit(um) ex tabul(a) ae(nea) / quae fix(a) est Rom(ae) in mur(o) post tem(plum) / divi Aug(usti) ad Minervam // [I]mp(erator) Caes(ar) divi Hadriani f(ilius) divi Traiani / Part(hici) nep(os) divi Nervae pron(epos) T(itus) Aelius Ha/drianus Antoninus Aug(ustus) Pius pont(ifex) / max(imus) trib(unicia) pot(estate) XXIV imp(erator) II co(n)s(ul) IV p(ater) p(atriae) / equitib(us) et peditibus qui milit(averunt) in al(is) / II quae appell(antur) I Cl(audia) nova miscell(anea) et / Gallor(um) Flavian(a) et coh(ortibus) X V Gallor(um) et / Pann(oniorum) et V Hisp(anorum) et I Montanor(um) et I / Antioch(iensium) sag(ittariorum) et I Cret(um) et III Campes/tr(is) et II Gall(orum) et III Britt(onum) vet(eranorum) et I Aug(usta) / Lusitan(orum) et I Pann(oniorum) vet(eranorum) et sunt in / Moesia super(iore) sub Statio Prisco / leg(ato) quinq(ue) et viginti stipend(iis) / emerit(is) dimiss(is) honest(a) mission(e) quor(um) nomin(a) subscript(a) sunt / civitat(em) Roman(am) qui eor(um) non ha/ber(ent) ded(it) et conub(ium) cum uxorib(us) quas / tunc habuiss(ent) cum est civit(as) is dat(a) / aut eum is quas postea duxiss(ent) d(umta)/x(at) singulis a(nte) d(iem) VI Id(us) Febr(uarias) / M(arco) Annio Libone Q(uinto) Numisio iuniore c(o)ns(ulibus) / coh(ors) V Hispanor(um) cui prae(e)st / Pacideius Carpianus / ex decurione / Volsingo Gai f(ilio) Dard(ano) / descript(um) et recognit(um) ex tabul(a) ae(nea) / quae fix(a) est Rom(ae) in mur(o) post tem(plum) / divi Aug(usti) ad Minervam
  6. AE 1910, 86, Kostolac (Serbia): Pro sal]ute Imperato[ris Caesaris M(arci) Aureli] / [Ant]onini Aug(usti) et I[mp(eratoris) Caes(aris) L(uci) Aureli Veri Aug(usti)] / [M(arcus) Stati]us Priscu[s Licinius Italicus] / [leg(atus) Augustor(um) pr(o) p]r(aetore) provin[c(iae) Moesia]e sup[erioris] / [item leg(atus) August]or(um) [provin]c(iae) Britan[niae] / [---] f(ecit)
  7. Marco Aurelio.
  8. Peter Salway, A History of Roman Britain, Oxford University Press, 2001, ISBN 0-19-280138-4, 9780192801388, Pág.154.
  9. AE 2011, 271 = AE 2013, 316, Teano (Italia): Fufidiae Clementi/anae c(larissimae) p(uellae) / L(uci) Fufidi Pol[l]ionis c(larissimi) i(uvenis) fil(iae) / L(uci) Fufidi Pollionis co(n)s(ulis) nep(ti) / Sex(ti) Corneli Clementis co(n)s(ulis) nep(ti) / M(arci) Stati Prisci ducis et co(n)s(ulis) pr[on(epti)] / Capitolinus / [se]r(vus) act(or)

Bibliografía editar

  • PIR ² S 880
  • Anthony Richard Birley, The Roman government of Britain, Oxford University Press, 2005, ISBN 0-19-925237-8
  • Dión Casio (2004), Historia Romana, Obra completa. Madrid: Editorial Gredos. ISBN 978-84-249-2727-1
  • Peter Salway, A History of Roman Britain, Oxford University Press, 2001, ISBN 0-19-280138-4, 9780192801388
  • Gerhard Winkler, "Statius II, 1", Der Kleine Pauly, volume 5, 1975, p. 348.

Véase también editar

Enlaces externos editar


Predecesor:
Sexto Sulpicio Tértulo y Quinto Tineyo Sacerdote Clemente
Cónsul del Imperio Romano junto con
Plaucio Quintilo

159
Sucesor:
Apio Annio Atilio Bradua y Tito Clodio Vibio Varo
Predecesor:
Lucio Julio Próculo
Gobernador de la Provincia romana de Dacia Superior
c.156 - 158
Sucesor:
Publio Furio Saturnino
Predecesor:
Marco Poncio Sabino
Gobernador de la Provincia romana de Moesia Superior
161
Sucesor:
Marco Servilio Fabiano Máximo
Predecesor:
Longino
Gobernador de la Provincia romana de Britania
c.161 - 162
Sucesor:
Desconocido
Posterior: Sexto Calpurnio Agrícola
Predecesor:
Marco Sedacio Severiano
Gobernador de la Provincia romana de Capadocia
162 - c. 163
Sucesor:
Lucio Julio Estatilio Severo