Péter Esterházy

escritor húngaro

Péter Esterházy de Galánta (Budapest, 14 de abril de 1950-ibídem, 14 de julio de 2016[1]​) fue un escritor húngaro, miembro de la familia aristocrática Esterházy; tuvo el título nobiliario de conde.[2]

Péter Esterházy

Péter Esterházy en Varsovia, 2007
Información personal
Nombre de nacimiento Péter Esterházy de Galánta
Nombre en húngaro Esterházy Péter Ver y modificar los datos en Wikidata
Nacimiento 14 de abril de 1950
Budapest, Hungría Hungría
Fallecimiento 14 de julio de 2016 (66 años)
Budapest, Hungría Hungría
Causa de muerte Cáncer de páncreas Ver y modificar los datos en Wikidata
Sepultura Roman Catholic church and Esterházy Mausoleum in Nagyganna, Ganna Ver y modificar los datos en Wikidata
Nacionalidad Húngara
Lengua materna Húngaro Ver y modificar los datos en Wikidata
Familia
Familia Casa de Esterházy Ver y modificar los datos en Wikidata
Padres Mátyás Esterházy Ver y modificar los datos en Wikidata
Magdolna Iren Manyoki Ver y modificar los datos en Wikidata
Cónyuge Margit Reén (1973-2016)
Hijos 4
Educación
Educado en Universidad Eötvös Loránd (Matemáticas; hasta 1974) Ver y modificar los datos en Wikidata
Información profesional
Ocupación Escritor
Años activo 1974 - 2016
Seudónimo Csokonai Lili Ver y modificar los datos en Wikidata
Género Novela
Obras notables Armonías celestiales, Versión corregida
Miembro de
Distinciones Herder, De la Paz del Comercio Librero Alemán
Ver todos
Firma

Biografía editar

Hijo primogénito del conde Matías (Mátyás Benedek Esterházy de Galánta) y de su esposa Magdalena (Magdolna Irén Mányoki), estudió en el Gymasium Piarista y después matemáticas en la universidad ELTE de Budapest (1969-1974). Trabajó como matemático hasta 1978, año en que se dedicó solo a la literatura (sus primeros textos habían aparecido en publicaciones literarias en 1974).[3]

Su obra más conocida es Armonías celestiales (2000, publicada en España en 2003), en la que a través de la figura del padre recorre la historia de la familia Esterházy, una de las "cruciales de Centroeuropa", y al hacerlo desde el Imperio austrohúngaro hasta el comunismo narra la historia de Hungría. Explica que no lo ha hecho por nostalgia ni por prepotencia: "Lo he hecho porque puede ayudar a que en mi país se hable del pasado".[4]​ En esa novela le erigió un auténtico monumento a su padre, que se desplomó cuando obtuvo permiso para ver el material referente a su familia en la Oficina de Historia Contemporánea, que había pedido para averiguar si lo habían espiado en los años de la República Popular de Hungría: en las carpetas que le entregaron, en lugar de informes sobre su persona o su familia, reconoció de inmediato la letra de su padre Mátyás, que con el seudónimo de Csanádi había dado informes entre 1957 y 1980 como colaborador de la policía secreta. El escritor optó entonces por escribir otra obra, titulada Versión corregida.[5]

Sus libros se han traducido a más de 20 idiomas y ha recibido numerosos premios en distintos países. Era miembro de varias academias, como la Alemana de la Lengua y la Poesía (Darmstadt), la de Artes de Berlín y la Europea de Ciencias, Artes y Letras. Era apasionado del fútbol y contaba orgulloso que uno de sus hermanos menores, Márton formó parte de la selección de Hungría.[4]

Obras editar

  • Fancsikó és Pinta, relatos, 1976 — Manojo de escritos
  • Pápai vizeken ne kalózkodj, relatos, 1977
  • Termelési-regény. Kisssregény, novela breve, 1979
  • Introducción a la literatura:
    • Függő, 1981
    • Ki szavatol a lady biztonságáért?, 1982
    • Kis Magyar Pornográfia, 1984 — Pequeña pornografía húngara, Alfaguara, 1992
    • A szív segédigéi, 1985 — Los verbos auxiliares del corazón, Alfaguara, 1999
    • Bevezetés a szépirodalomba, 1986
  • Daisy, "ópera semiseria en un acto", 1984
  • Fuharosok, 1983
  • Tizenhét hattyúk, 1987, bajo el pseudónimo de Lili Csokonai
  • A kitömött hattyú, ensayos, 1988
  • Biztos kaland, en colaboración con Balázs Czeizel, 1989
  • Hrabal könyve, 1990 — El libro de Hrabal, trad.: Judith Xantus; Edicions 62, 1993
  • Az elefántcsonttoronyból, no ficción, 1991
  • A halacska csodálatos élete, no ficción, 1991
  • Hahn-Hahn grófnő pillantása, 1992 — La mirada de la condesa Hahn-Hahn. Bajando por el Danubio, trad.: Judith Xantus; Alianza, 2001
  • Élet és irodalom, publicada junto con Jegyzőkönyv de Imre Kertész, 1993 — Vida y literatura en una Una historia: dos relatos, que contiene asimismo el relato Expediente de Imre Kertész, Galaxia Gutenberg, 2005
  • Amit a csokornyakkendő-ről tudni kell..., 1993
  • A vajszínű árnyalat, libro de fotografía, coautor András Szebeni, 1993
  • Egy kékharisnya följegyzéseiből, no ficción 1994
  • Búcsúszimfónia – A gabonakereskedő, comedia en tres actos, 1994
  • Egy nő, 1995 — Una mujer, trad.: Judith Xantus; Alfaguara, 2001
  • Egy kék haris, no ficción 1996
  • Irene Dische, Hans Magnus Enzensberger, Michael Sowa: Esterházy: Egy házi nyúl csodálatos élete, traducido, transcrito y desordenado por Esterházy, 1996
  • Harmonia caelestis, 2000 — Armonías celestiales, Galaxia Gutenberg, 2003
  • Javított kiadás, 2002 — Versión corregida, trad.: Maria Szijj; Galaxia Gutenberg, 2005
  • A szabadság nehéz mámora, selección de ensayos y artículos, 2003
  • Semmi művészet, 2008 — Sin arte, trad.: Adan Kovacsics; Acantilado, 2010
  • Esti, 2010
  • Egyszerű történet vessző száz oldal - a kardozós változat, 2013
  • Egyszerű történet vessző száz oldal - a Márk változat, 2014
  • A Bűnös, 2015
  • Hasnyálmirigynapló, 2016

Premios y reconocimientos editar

  • Medalla del Círculo Mikes Kelemen (1980, Holanda)
  • Premio Aszú 1981 (revista literaria Mozgó Világ)
  • Premio Füst Milán 1983
  • Premio Déry Tibor 1984
  • Premio József Attila 1986
  • Premio Örley Prize 1986 [con Nádas Péter]
  • Premio Vilenica 1988 (Eslovenia)
  • Premio al libro del año 1990
  • Premio Krúdy Gyula 1990
  • Premio de la Fundación Soros 1992
  • Caballero de la Orden de las Artes y las Letras (1992, Francia)
  • Premio de Poesía del Festival Literario de Roma 1993
  • Premio Radioteatro 1993 (Radio Húngara)
  • Premio Prensa Libre 1994
  • Oficial de la Orden de las Artes y las Letras (1994, Francia)
  • Premio de la Fundación Soros 1995
  • Premio Bjørnson 1995 (Noruega)
  • Premio de la Fundación Húngara Müvészetért 1995
  • Premio Kossuth 1966
  • Premio Szép Ernő 1996
  • Beca Berliner Wissenshaftkolleg (1996-97)
  • Premio Vilenica 1998 (Eslovenia)
  • Premio Hombre del Año 1999 (Magyar Hírlap)
  • Premio Estatal de Austria 1999
  • Premio Literario Húngaro 2001
  • Premio Márai 2001
  • Premio Herder 2002 (Austria)
  • Comendador de la Orden de las Artes y las Letras (2003, Francia)
  • Premio de la Paz del Comercio Librero Alemán 2004 (Feria del Libro de Fráncfort)
  • Premio Grinzane Cavour 2004 (Italia)
  • Premio Pro Europa 2004
  • Premio Letterario Internazionale Pablo Neruda 2006
  • Premio Angelus 2008 (Wroclaw)

Referencias editar

Enlaces externos editar