Wikipedia:Transliteración/Griego

La transliteración del griego incluye el conjunto de convenciones adoptadas para reflejar en alfabeto latino los nombres griegos originales. Debe tenerse presente la diferencia entre transliteración y transcripción: el sistema de transliteración debe permitir reconocer la ortografía original de la palabra (es decir, la secuencia de grafemas) mientras que la transcripción debe permitir una aproximación al sonido de la palabra (es decir, la secuencia de fonemas). Una transliteración coincidirá con una transcripción solo si la escritura original es de naturaleza fonológica.

Griego antiguo editar

Para el caso del griego antiguo, la escritura es altamente fonológica por lo que las diferencias entre una transliteración y una transcripción son mínimas. El conjunto de grafemas del griego incluye el conjunto de letras del alfabeto griego así como los diacríticos especiales usados en las vocales que también deben ser contemplados en una transcripción fiel del griego antiguo.

En general el griego antiguo emplea una letra por fonema consonántico (excepto por el fonema /h/ que es representado no mediante una letra sino mediante un diacrítico sobre la primera vocal, el espíritu áspero). En las vocales el alfabeto griego es más defectivo ya que representa algunos fonemas diferentes por la misma letra, y representa algunas vocales largas mediante dígrafos.[1]

Letra
griega
Nombre Fonema(s) Valor
numérico
Transliteración
latina
Transliteración
española
Α α Alfa /a/, /ā/ 1 A a
Β β Beta /b/ 2 B b
Γ γ Gamma /g/ 3 G, N (ante γ, κ, ξ, χ) g; n (ante γ, κ, ξ, χ)
Δ δ Delta /d/ 4 D d
Ε ε Épsilon /e/ 5 E e
Ζ ζ Dseta /dz/ 7 Z z
Η η Eta /ē/ 8 E ē
Θ θ Theta /th/ 9 TH th
Ι ι Iota /i, ī, j/ 10 I (J) i (y-)
Κ κ Kappa /k/ 20 C k
Λ λ Lambda /l/ 30 L l
Μ μ Mu /m/ 40 M m
Ν ν Nu /n/ 50 N n
Ξ ξ Xi /ks/ 60 X ks (x)
Ο ο Ómicron /o/ 70 O o
Π π Pi /p/ 80 P p
Ρ ρ Rho /ɾ / /r/ 100 R, RR r
Σ σ Sigma /s/ 200 S s
Τ τ Tau /t/ 300 T t
Υ υ Úpsilon /y/ 400 Y y; u
Φ φ Phi /ph/ 500 PH ph (f)
Χ χ Khi /kh/ 600 CH kh (j)
Ψ ψ Psi /ps/ 700 PS ps
Ω ω Omega /ō/ 800 O ō

La transliteración de vocales con diacríticos es la siguiente:[1]

Letra +
diacrítico
Nombre Transliteración
latina
Transliteración
española
Ἁ ἁ (espíritu áspero) HA ha
Ἑ ἑ (espíritu áspero) HE he
Ἡ ἡ (espíritu áspero) HE
Ἱ ἱ (espíritu áspero) HI hi
Ὁ ὁ (espíritu áspero) HO ho
Ὑ ὑ (espíritu áspero) HY hy
Ὡ ὡ (espíritu áspero) HO
Ῥ ῥ (espíritu áspero) RH rh
Ἀ ἀ (espíritu suave) A a
Ἐ ἐ (espíritu suave) E e
Ἠ ἠ (espíritu suave) E ē
Ἰ ἰ (espíritu suave) I i
Ὀ ὀ (espíritu suave) O o
(espíritu suave) U, Y y
Ὠ ὠ (espíritu suave) O ō
(espíritu suave) R r
(iota suscrita) Æ āi
(iota suscrita) EI ēi
(iota suscrita) Œ ōi

La transliteración de diptongos es la siguiente:[1]

Diptongo Transliteración
latina
Transliteración
española
αι Æ ai
ει EI, I ei
οι Œ oi
αυ AU, AV au
ευ EU, EV eu
ηυ EU, EV ēu
ου U u; ou
αη AE
ωη OE ōē

Griego moderno editar

El griego moderno presenta algunos cambios importantes en el inventario fonológico del griego antiguo (por lo que la transcripción de ambas lenguas sí difiere bastante). Sin embargo, por lo que respecta a la transliteración es similar, porque ambas lenguas usan básicamente el mismo alfabeto, excepto por el hecho de que el griego moderno prescinde de todos los diacríticos a excepción del acento agudo y la diéresis e introduce dígrafos para representar algunos fonemas. Tanto la tilde aguda como la diéresis se mantienen tal cual en el proceso de romanización recomendado por las Naciones Unidas, por lo que deben escribirse al transliterar griego moderno. Hay una excepción: en las combinaciones de vocales αύ, εύ y ηύ la tilde se mueve de la -υ- (que se convierte en v o f) a la vocal precedente.

Alfabeto
Griego ISO 843:1997 BGN/PCGN ONU, ELOT 743/1987 Greeklish[nota 1]
α a
β v b, v
γ g g, y[nota 2] g g, y
δ d dh, d[nota 3] d d, 6
ε e
ζ z
η ī i h, i, e, n
θ th th, 8, q, u, 9, 0
ι i
κ k k, c
λ l
μ m
ν n n, v
ξ x ks, x, 3, j, $
ο o
π p
ρ r
σ s s[nota 4] s s, c
τ t
υ y i y y, u
φ f f, ph
χ ch kh ch ch, x, h
ψ ps ps, y
ω ō o w, o
Dígrafos vocálicos[nota 5]
Griego ISO 843:1997 BGN/PCGN ONU, ELOT 743/1987 Greeklish[nota 1]
αι ai e ai ai, e
αυ au av av,[nota 6]​ af[nota 7] ay, au, af, av
ει ei i ei ei, i
ευ eu ev ev,[nota 6]​ ef[nota 7] ey, eu, ef, ev
ηυ īy iv iv,[nota 6]​ if[nota 7] hy, hu, if, iv
οι oi i oi oi, i
ου ou u ou ou, u
υι yi i yi yi, gi, i
Dígrafos consonánticos
Griego ISO 843:1997 BGN/PCGN ONU, ELOT 743/1987 Greeklish[nota 1]
γγ gg ng gg, gk, ng
γξ gx nx gks, gx
γκ gk g,[nota 8]​ ng[nota 9] gk gk
γχ gch nkh nch nx, nch
μπ mp b,[nota 8]​ mb[nota 9] b,[nota 8]​ mp[nota 9] mp, b, mb
ντ nt d,[nota 8]​ nd[nota 9] nt nt, d, nd
  1. a b c El uso del llamado Greeklish (escribir griego con el alfabeto latino) ha aumentado enormemente con el auge de los SMS, correos electrónicos, chats y otros medios digitales en los que las fuentes griegas no están siempre disponibles. Ejemplos:
    • θέλω → thelo
    • ξανά → ksana o xana, etc.
    • ψυχή → psyhi, etc.
  2. Ante αι, ε, ει, η, ι, οι, υ, υι.
  3. Entre ν y ρ.
  4. Ocasionalmente doble entre vocales (ex. Larissa).
  5. Excepto cuando la segunda vocal lleva diéresis ( ¨ ).
  6. a b c Ante β, γ, δ, ζ, λ, μ, ν, ρ y las vocales.
  7. a b c Ante θ, κ, ξ, π, σ, τ, φ, χ, ψ y a final de palabra.
  8. a b c d A principio de palabra.
  9. a b c d En medio de una palabra.

Referencias editar

  1. a b c Berenguer Amenós, Jaime (2002). Gramática griega (37ª edición). Barcelona: Bosch. ISBN 84-7676-964-4. 

Enlaces externos editar